Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Grupa posłów PiS kwestionuje przed TK uprawnienia  Trybunału Sprawiedliwości UE do kontroli prawa krajowego i stosowania środków tymczasowych w sprawach m.in. sądownictwa
• RPO przystąpił do tego postępowania (K 5/21). Wniósł albo o umorzenie sprawy, albo o uznanie, że zaskarżone przepisy traktatów UE nie są niezgodne z Konstytucją

W czerwcu 2021 r. grupa posłów PiS wysłała do TK wniosek ws. uprawnień TSUE do kontroli prawa krajowego i stosowania środków tymczasowych w sprawach m.in. sądownictwa państw członkowskich.

Wniosek dotyczy zgodności z Konstytucją trzech przepisów Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz Traktatu o Unii Europejskiej, które dotyczą uprawnień TS.

Grupa posłów wnosi o stwierdzenie niekonstytucyjności przepisów rozumianych tak, że uprawniają TS m.in. do nakazania w ramach środków tymczasowych określonego ukształtowania składu, uprawnień i kompetencji oraz zawieszenia funkcjonowania konstytucyjnych organów krajów członkowskich, w szczególności sądów.

Ponadto posłowie zaskarżyli przepis TFUE, według  którego TS ma prawo kontroli zgodności prawa krajowego z konstytucją danego państwa członkowskiego.

Wnioskodawcy wnoszą też o uznanie niekonstytucyjności przepisu, który uprawnia TS do kontroli przepisów krajowych dotyczących kształtowania składu, sposobu powoływania i kompetencji organów państw członkowskich, w szczególności sądów.

Zdaniem posłów zaskarżone przepisy naruszają konstytucyjne zasady: demokratycznego państwa prawnego, niezawisłości sędziów, suwerenności narodu, praworządności, nadrzędności konstytucji, pierwszeństwa umowy międzynarodowej ratyfikowanej za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z tą umową międzynarodową.

TK nie wyznaczył jeszcze terminu rozpatrzenia sprawy.

Wniosek RPO

15 lipca 2021 r.  rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar zgłosił udział w tym postępowaniu.

Przedstawił stanowisko :

• Art. 279 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej,  rozumiany w sposób wskazany przez wnioskodawców, nie jest niezgodny z art. 2, art. 4, art. 7, art. 8 ust. 1, art. 90 ust. 1, art. 91 ust. 2 oraz z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP;
• postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym, na podstawie art. 59 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, podlega umorzeniu z uwagi na niedopuszczalność orzekania; ewentualnie - jeśli TK nie podzieli tego stanowiska – Rzecznik wskazuje, że art. 260 TFUE rozumiany w sposób wskazany przez wnioskodawców nie jest niezgodny z art. 2, art. 4, art. 7, art. 8, art. 90 ust. 1, art. 91 ust. 2 oraz z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP;
• art. 19 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, rozumiany w sposób wskazany przez wnioskodawców, nie jest niezgodny z art. 2, art. 4, art. 7, art. 8 ust. 1, art. 90 ust. 1, art. 91 ust. 2 oraz z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP; ewentualnie – jeśli zamiarem wnioskodawców, na co może wskazywać uzasadnienie wniosku, było poddanie kontroli art. 19 ust. 1 TUE – Rzecznik wskazuje, że art. 19 ust. 1 TUE rozumiany w sposób wskazany przez wnioskodawców jest zgodny z art. 2, art. 4, art. 7, art. 8 ust. 1, art. 90 ust. 1, art. 91 ust. 2 oraz z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP.

Uzasadnienie stanowiska Rzecznika zostanie przesłane TK w terminie późniejszym.   

VII.510.23.2021