Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Na jakim etapie są prace nad projektem i jakie są główne założenia nowelizacji ustawy regulującej działalność Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym – zastępca RPO Wojciech Brzozowski pyta podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Marię Ejchart
• Sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia Wojciecha Koniecznego ZRPO prosi zaś o informację o działaniach resortu ws. problemów funkcjonowania KOZZD, w tym warunków bytowych pacjentów

Pismo ZRPO Wojciecha Brzozowskiego do MS

Maria Ejchart 27 lutego 2025 r. w Biurze RPO podczas konferencji naukowej „Czy kompleksowa reforma Kodeksu karnego wykonawczego jest potrzebna? Stan aktualny i postulaty de lege ferenda” zapowiedziała kompleksową nowelizację przepisów ustawy z 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. 

Projekt dotyczący funkcjonowania izolacji postpenalnej w Polsce miał być gotowy z końcem marca 2025 r. ZRPO prosi więc o informację, na jakim etapie są prace nad projektem i jakie są jego główne założenia.

Ponadto Wojciech Brzozowski zwraca uwagę na wciąż wpływające do RPO sygnały o problemach występujących w KOZZD w Gostyninie oraz jego Oddziale Zamiejscowym w Czersku. Skargi kierują pacjenci bądź ich bliscy lub pełnomocnicy, wskazując przede wszystkim na przeludnienie, konieczność korzystania z łóżek piętrowych oraz brak w pokojach dostępu do naturalnego światła z uwagi na blendy w oknach.

Ostatnio do BRPO docierają sygnały o pogarszającej się atmosferze w Ośrodku. Relacje między pacjentami a personelem mają być niepokojąco napięte.

Wojciech Brzozowski prosi o poinformowanie, czy i jakie działania podejmuje MS w zakresie poprawy funkcjonowania Ośrodka oraz czy rozważa powstanie drugiego oddziału zamiejscowego KOZZD.

Pismo ZRPO Wojciecha Brzozowskiego do MZ 

Do BRPO stale docierają sygnały dotyczące funkcjonowania KOZZD w Gostyninie i jego Oddziału Zamiejscowego w Czersku. Pacjenci niezmiennie podnoszą kwestie przeludnienia oraz wyposażenia pokoi w łóżka piętrowe. Z pisma MZ z 17 kwietnia 2025 r. wynika, że obecnie nie są przewidywane prace inwestycyjne dotyczące rozbudowy KOZZD.

To bardzo niepokojąca informacja. Przez ponad dekadę RPO diagnozował i sygnalizował wszystkie dostrzeżone problemy KOZZD. Zwracał także uwagę na przeludnienie, które było i wciąż jest realnym kłopotem tej placówki. 

Pobyt w podmiocie leczniczym osób z różnego rodzaju zaburzeniami w warunkach dużego przeludnienia pociąga za sobą silne ograniczenie prawa do prywatności. Utrudnia lub wręcz uniemożliwia prowadzenie terapii, której konieczność wynika wprost z ustawy. 

Przeludnienie Ośrodka i niedostosowanie go do potrzeb pacjentów prowadzi do utrzymywania się niewłaściwej atmosfery pomiędzy pacjentami; negatywnie wpływa też na relacje pacjent–personel. Brak reakcji właściwego resortu może prowadzić do zdarzeń niepożądanych, zagrażających bezpieczeństwu personelu Ośrodka i pacjentów.

Brak reakcji na wyjątkowo trudne warunki bytowe w KOZZD może także rodzić odpowiedzialność państwa na tle art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, który stanowi o zakazie nieludzkiego i poniżającego traktowania. W ETPC na rozstrzygnięcie oczekuje kilka zakomunikowanych rządowi skarg pacjentów Ośrodka.

ZRPO Wojciech Brzozowski prosi Wojciecha Koniecznego o informację, jakie konkretnie działania są obecnie podejmowane przez resort w zakresie problemów funkcjonowania KOZZD. Pyta też, czy przedstawiciele resortu systematycznie monitorują warunki bytowe w placówkach w Gostyninie i w Czersku. 

IX.517.1000.2023