Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rzecznik Praw Obywatelskich przekazał Prezydentowi Warszawy odpowiedź dyrektora Stołecznego Ośrodka dla Osób Nietrzeźwych w Warszawie na raport Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur z ponownej wizytacji tej placówki
• Wykazała ona, że zalecenia KMPT z pierwszej wizytacji nie zostały wdrożone
• Zarówno treść, jak i ton odpowiedzi na raport KMPT budzą stanowczy sprzeciw i nie mogą pozostać bez reakcji – podkreśla Marcin Wiącek

Pismo do prezydenta Warszawy wiąże się z wizytacją KMPT, która odbyła się w dniach 1–3 lipca 2025 r. w Stołecznym Ośrodku dla Osób Nietrzeźwych w Warszawie. Miała ona na celu sprawdzenie stanu wdrożenia zaleceń wydanych po poprzedniej wizytacji w maju 2024 r. Na zakończenie wizyty delegacja KMPT przedstawiła dyrektorowi placówki wstępne wnioski, do których ustosunkował się on w znacznej mierze negatywnie, bez merytorycznego uzasadnienia.

Lektura jego odpowiedzi na raport wskazuje, że nie wdrożono większości rekomendowanych działań naprawczych. Wiele kwestii budzących obawy KMPT – w tym sposób stosowania przymusu bezpośredniego wobec pacjentów – nadal się utrzymuje. Naraża to podopiecznych na ryzyko tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania albo karania.

Odpowiedź zawiera także liczne sformułowania i opinie o charakterze emocjonalnym, zaczepnym i obraźliwym, jednoznacznie niemieszczących się w standardach urzędowej korespondencji. To uwagi np.: „kontrole prowadzone przez pracownice KMPT są jedynymi znanymi mi kontrolami działającymi w trybie inkwizycyjnym” czy „sam fakt podpisania umowy o pracę w słusznie szanowanym Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich nie powoduje nabycia wszechwiedzy i wszechkompetencji, pozwalających negatywnie oceniać działalność kontrolowanych jednostek”.

Dyrektor placówki określa nieodpowiadające mu zalecenia jako „żenujące”, a nieomówienie w raporcie zagadnienia, które sam uznaje za istotne, jako „kuriozum”. Twierdzi, że realizacja zalecenia o wywieszeniu tablic informacyjnych również w językach innych niż polski oznaczałaby wyprodukowanie i wyeksponowanie tablic w 74 językach – choć z raportu nie wynika oczekiwanie tłumaczenia na wszystkie języki, którymi posługiwali się cudzoziemcy trafiający do placówki. Ponadto ironizuje, że „obiekt nie posiada tylu wolnych ścian, na których można byłoby tyle tablic zawiesić, chyba, żeby miały one rozmiar na tyle mały, że uniemożliwiałoby to zapoznanie się z naniesionym na nie tekstem”. Takich niestosownych wypowiedzi można znaleźć znacznie więcej.

Wypowiedzi te są niedopuszczalne nie tylko z perspektywy poziomu oczekiwanego dialogu (który jest prawnym obowiązkiem wynikającym z Protokołu fakultatywnego – OPCAT), ale też z punktu widzenia kultury osobistej i profesjonalnej postawy, oczekiwanej od osoby kierującej instytucją publiczną. Świadczą o pogardliwym stosunku do urzędu RPO oraz nieznajomości lub lekceważeniu Protokołu fakultatywnego. Szkodzą też wizerunkowo Stołecznemu Ośrodkowi dla Osób Nietrzeźwych oraz Miastu Stołecznemu Warszawie, gdyż raporty z wizytacji, wraz z odpowiedziami, są upubliczniane na stronie Biuletynu Informacji Publicznej RPO. Adresaci raportów są o tym informowani zarówno w czasie podsumowania wizyty, jak i w piśmie przewodnim do raportu.

RPO Marcin Wiącek zwraca się do prezydenta stolicy Rafała Trzaskowskiego o pilne działania, które doprowadzą do wyeliminowania nieprofesjonalnego poziomu komunikacji ze strony kierownictwa placówki oraz umożliwią wdrożenie zaleceń KMPT, zgodnie z postanowieniami Protokołu fakultatywnego.

KMPT.574.4.2025