Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Asesor sądowy zwrócił się o interwencję w sprawie przedłużającego się oczekiwania na rozpoznanie przez Krajową Radę Sądownictwa wniosku o powołanie go na stanowisko sędziego sądu rejonowego
• Rzecznik Praw Obywatelskich pisze w tej sprawie do przewodniczącej KRS sędzi Dagmary Pawełczyk-Woickiej
• Na dzień dzisiejszy na rozpoznanie przez Krajowa Radę Sądownictwa oczekują 133 wnioski asesorów sądowych o powołanie na  stanowisko sędziego sądu rejonowego - głosi odpowiedź
• Przyczyn coraz dłuższego czasu oczekiwania należy upatrywać w dużej liczbie postępowań nominacyjnych do SN i NSA oraz zmianie regulaminu KRS, po której kandydaci są obligatoryjnie wysłuchiwani przed zespołem członków KRS

Asesor sądowy w Sądzie Rejonowym zwrócił się do RPO o interwencję w sprawie przedłużającego się oczekiwania na rozpoznanie przez KRS wniosku o powołanie go na stanowisko sędziego sądu rejonowego. Pomimo upływu ponad 5 miesięcy wniosek nie został rozpoznany. Z informacji uzyskanych przez niego drogą telefoniczną wynika, że nastąpi to najwcześniej w kwietniu (rok po złożeniu wniosku) lub nawet dopiero zimą tego roku (półtora roku po złożenia wniosku). Skarżący wskazuje, że podobny problem dotyczy także innych znanych mu asesorów, którzy złożyli takie wnioski w podobnym terminie.

Zwłoka KRS wiąże się z istotnymi uciążliwościami i niepewnością co do przyszłości zawodowej. Po pierwsze, asesor otrzymuje uposażenie w wysokości 80% wynagrodzenia zasadniczego sędziego rejonowego, mimo że wykonuje podobne obowiązki. Po drugie, zimą 2025 roku wygasnąć ma inwestytura tego asesora (w związku z upływem 4 lat od objęcia stanowiska asesorskiego).

Przepisy nie określają terminu, w którym KRS musi podjąć uchwałę zawierającą wniosek o powołanie na urząd sędziego. Milczenie przepisów na temat terminu podjęcia decyzji należy jednak interpretować z uwzględnieniem konstytucyjnej zasady sprawności działania instytucji publicznych oraz zasady zaufania obywatela do państwa, czyli jako nakaz działania bez zbędnej zwłoki.

Rzecznik zwraca się do KRS o:

• wskazanie liczby wniosków asesorów o powołanie na urząd sędziego rejonowego oczekujących obecnie na rozpoznanie KRS,
• wskazanie szacunkowych terminów ich rozpoznania, w szczególności w tym przypadku,
• wyjaśnienie przyczyn tak długiego czasu oczekiwania na rozpoznanie tych wniosków przez KRS.

Odpowiedź sędzi Dagmary Pawelczyk-Woickiej, przewodniczącej KRS

Na dzień dzisiejszy na rozpoznanie przez Krajowa Radę Sądownictwa oczekują 133 wnioski asesorów sądowych o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisko sędziego sądu rejonowego, z czego 130 wniosków to wnioski 9. rocznika Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, w tym Pana (...), a pozostałe 3 wnioski - to wnioski 8. rocznika tej Szkoły;

1. szacunkowy termin rozpoznania ww. wniosków trudno na chwilę obecną oszacować, natomiast w ubiegłych latach okres rozpoznania tego typu wniosków wyglądał następująco: w latach 2020-2021 Rada rozpatrzyła 341 wniosków asesorów sądowych o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego (w tym 1 umorzenie i 1 nieprzedstawienie) a średni czas rozpoznawania wniosku, liczony od dnia wpływu do dnia wydania uchwały, wyniósł 55,82 dnia; w 2022 r. Rada rozpatrzyła 72 wnioski asesorów sądowych o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego a średni czas rozpoznawania wniosku, liczony od dnia wpływu do dnia wydania uchwały, wyniósł 58,08 dnia; w 2023 r. Rada rozpatrzyła 74 wnioski asesorów sądowych o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego a średni czas rozpoznawania wniosku, liczony od dnia wpływu do dnia wydania uchwały, wyniósł 5 8,03 dnia; w 2024 r. Rada rozpatrzyła 91 wniosków asesorów sądowych o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego a średni czas rozpoznawania wniosku, liczony od dnia wpływu do dnia wydania uchwały, wyniósł 83,61 dnia.
2. przyczyn coraz dłuższego czasu oczekiwania na rozpoznanie wniosków asesorów sądowych o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego należy upatrywać w kilku kwestiach; natomiast kluczowe to - po pierwsze - duża liczba przeprowadzonych postępowań nominacyjnych do Sądu Najwyższego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, które były objęte porządkiem obrad siedmiu posiedzeń plenarnych Rady. W związku ze zmianą regulaminu Krajowej Rady Sądownictwa kandydaci ubiegający się o powołanie do wyżej wymienionych sądów są wysłuchiwani podczas posiedzenia plenarnego, w związku z czym inne postępowania w sprawach indywidualnych nie mogą być uwzględniane w porządkach obrad. Po drugie zmiana regulaminu Krajowej Rady Sądownictwa spowodowała także, że kandydaci na pierwsze stanowisko sędziowskie są obligatoryjnie wysłuchiwani przed zespołem członków Krajowej Rady Sądownictwa i z tego względu liczba spraw kierowanych na posiedzenie plenarne Rady musi być odpowiednio dostosowana do możliwości zespołów.

Zapewniam Pana Rzecznika, że wszystkie sprawy wpływające do Krajowej Rady Sądownictwa, w tym wnioski asesorów sądowych o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisko sędziego sądu rejonowego, podlegają szczegółowej ocenie i są stosownie rozpoznawane.

VII.561.2.2025