Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Od czerwca zeszłego roku rolnicy skarżą się Rzecznikowi na działania Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa: ocenia ona wnioski o dopłaty pod kątem ewentualnych braków dopiero po kilku miesiącach, przez co nie da się uzupełnić tych braków w terminie. 4 stycznia 2016 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie tych skarg. Teraz dostał odpowiedź.

Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że postępowanie Agencji narusza zasadę zaufania obywateli do państwa. Przedstawił też Ministrowi pogląd, że użyte w zmienionej w 2015 r. ustawie o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego słowo „niezwłocznie” (dotyczące terminu, w jakim Agencja ma poinformować rolnika o konieczności uzupełnienia braków formalnych wniosku), prowadzi do dalszej niepewności – rolnicy nie wiedza, co to znaczy.

Rzecznik wskazał również na pojawiające się  w skargach zarzuty, że rolnicy są wprowadzani w błąd przez pracowników Agencji co do skutków uzupełnienia braków formalnych wniosku po upływie terminu.

W odpowiedzi Ministerstwo wskazało, że rozstrzygnięciami w sprawie wniosków, których braki zostały uzupełnione już po terminie, były już przedmiotem postępowań przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi i obecnie są rozpatrywane przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Ministerstwo wskazało również, że znaczna część wniosków o przyznanie dopłat wpływa do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ostatnich tygodniach ustawowego terminu. To w praktyce czyni niemożliwym niezwłoczne ich rozpatrzenie pod kątem braków formalnych. Ministerstwo powołało się również na treść orzecznictwa sądów administracyjnych, z którego wynika, że za rzetelność danych we wniosku o przyznanie płatności odpowiada rolnik.

Z odpowiedzi Ministerstwa wynika ponadto, że Agencja w celu ułatwienia dopełnienia formalności co roku dostarcza rolnikom formularze wstępnie wypełnione na podstawie danych za rok ubiegły.
Odnosząc się do kwestii użycia słowa „niezwłocznie” Ministerstwo wskazało, że mają tu zastosowanie odpowiednie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, z których wynika, że organy zobowiązane są do załatwiania spraw bez zbędnej zwłoki.

Mirosław Wróblewski, dyrektor Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego:

Wątpliwości Rzecznika budzi przedstawiony w odpowiedzi pogląd, że niewydolność działania Agencji wynika z późnego składania wniosków przez rolników.

W opinii Rzecznika moment złożenia wniosku, jeżeli tylko mieści się w wyznaczonym przez ustawę terminie, nie powinien rzutować na sposób rozpatrzenia sprawy.

Również wyjaśnienia Ministerstwa dotyczące ustawowego określenia terminu do wezwania przez Agencję do uzupełnienia braku wniosku z uwagi na pojawiające się w praktyce nieprawidłowości, są w opinii Rzecznika niestety niewystarczające.