Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Decyzja Ministra Sprawiedliwości o odwołaniu sędziego z delegacji nie podlega zaskarżeniu. Ponadto przepisy nie wskazują przesłanek, jakimi powinien się kierować podejmując taką decyzję. Sytuacja ta może naruszać zasadę równowagi władz, niezależności sądów i niezawisłości sędziów, a także prawo sędziego do sądu. Minister podzielił stanowisko Rzecznika i zapowiedział zmiany.

Rzecznik zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości w sprawie wprowadzenia zmian w Prawie o ustroju sądów powszechnych, związanych z brakiem ustawowych przesłanek warunkujących odwołanie sędziego z delegacji (w trybie art. 77 § 4 u.s.p.) oraz brakiem kontroli odwoławczej decyzji wydawanych w tym zakresie.

Minister Sprawiedliwości podzielił stanowisko Rzecznika co do tego, że wskazana regulacja budzi wątpliwości z punktu widzenia art. 45 ust. 1 w zw. z art. 78 Konstytucji RP oraz art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji RP. Powyższe rozwiązanie prawne może bowiem, w wyjątkowych sytuacjach, determinować wpływ władzy wykonawczej na kształtowanie składu sądu, stanowić element swego rodzaju nacisku psychologicznego, czy też skłaniać sędziów delegowanych do unikania podejmowania decyzji, które mogłyby nie być zgodne z rzeczywistą bądź domniemaną wolą władzy wykonawczej i w konsekwencji wywoływać tzw. „efekt mrożący".

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Ministra, uzasadnione jest rozważenie zmian regulacji dotyczących delegacji sędziów do innych sądów. W obecnej chwili jednak, wobec planowanej, szerokiej zmiany regulacji prawnych dotyczących ustroju sądów powszechnych w ramach reformy wymiaru sprawiedliwości, nie jest celowe podejmowanie działań legislacyjnych nakierowanych na jednostkowe zmiany wybranych przepisów Prawa o ustroju sądów powszechnych. Rzecznik został zapewniony, że zagadnienie dotyczące delegacji sędziów, przy uwzględnieniu stanowiska RPO, rozważone zostanie w ramach planowanej reformy sądownictwa.

Rzecznik będzie monitorował przyszłe zmiany legislacyjne Prawa o ustroju sądów powszechnych w celu zagwarantowania opisanych wyżej standardów dotyczących warunków odwołania sędziego z delegacji.