Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Do Biura Pełnomocnika Terenowego Rzecznika Praw Obywatelskich w Gdańsku zgłosiła się pani z prośbą o pomoc w sprawie uzyskania renty rodzinnej dla dwójki dzieci po zmarłym ojcu. Oddział ZUS odmówił prawa do renty powołując się na fakt, że ubezpieczony nie spełniał w chwili śmierci warunków wymaganych do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ nie udokumentował wymaganego dla swojej grupy wiekowej okresu ubezpieczenia – czyli pięciu lat pracy w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem zgonu. Jednocześnie w treści decyzji organ pominął zupełnie informację dotyczącą udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych ubezpieczonego.

Decyzje organu rentowego zaskarżyli Wnioskodawcy, jednak ich odwołania zostały oddalone przez sąd okręgowy. Sąd apelacyjny oddalił apelację.

Jak wynika z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, oddział ZUS już po zakończonym postępowaniu sądowo-administracyjnym, w ramach postępowania w sprawie o przyznanie renty rodzinnej w drodze wyjątku skorygował obliczenia udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych ubezpieczonego i poinformował dzieci Zmarłego, że jego staż pracy wyniósł razem (udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe) 25 lat, 7 miesięcy i 7 dni, co było istotną zmianą  do poprzedniej kalkulacji (tj. 23 lata, 11 miesięcy i 5 dni).

W oparciu o te wyliczenia spełnione zostały wszystkie przesłanki niezbędne do udzielenia wnioskowanego świadczenia. Mimo to wnioski o ponowne rozpatrzenie sprawy były przez ZUS rozpatrywane odmownie, gdyż w ocenie organu brak było podstaw do ponownego rozpatrzenia sprawy.

Dlatego Rzecznik wystąpił do oddziału ZUS z pismem wskazującym na zasadność wszczęcia postępowania administracyjnego w zakresie ponownego ustalenia prawa do renty rodzinnej.

W odpowiedzi organ poinformował Rzecznika o wszczęciu postępowania, wskazując jednocześnie że „można domniemywać, że gdyby sąd apelacyjny G. dysponował informacją, że [Zmarły] udowodnił łączny okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 25 lat 7 miesięcy i 7 dni - nie oddaliłby apelacji Wnioskodawców, a przyznał prawo do renty rodzinnej uwzględniając, że zgon nastąpił przed zmianą przepisów ustawy emerytalnej od 23 września 2011 r., w okresie uwzględniania przez Sądy stanowiska zajętego w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2006 r.”

W następnym jednak piśmie do RPO ZUS poinformował, że po ponownym rozpatrzeniu sprawy odmówił prawa do renty rodzinnej dzieciom Zmarłego. Pełnomocnik Terenowy RPO poinformował panią B., jakie ma prawa: przysługuje jej jako pełnomocnikowi swoich dzieci możliwość odwołania się od decyzji, za pośrednictwem organu rentowego, do  sądu okręgowego w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

W maju do Biura Rzecznika wpłynęło pismo z oddziału w ZUS: wyrokiem sądu apelacyjnego wyrok sądu okręgowego został zmieniony poprzez przyznanie zainteresowanym renty rodzinnej od dnia 1 listopada 2013 r.

Wyrok został wykonany decyzjami z dnia 15 kwietnia 2016 r., którymi organ rentowy przyznał i podjął wypłatę renty rodzinnej dla dzieci Pana B.