Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W wystąpieniu skierowanym do Ministra Rozwoju i Finansów Rzecznik zasygnalizował wątpliwości związane z wprowadzeniem nowych regulacji prawnych  dotyczących wygaśnięcia interpretacji indywidualnych (V.511.394.2016).

Rzecznik podniósł, że przepisy Ordynacji podatkowej, a także przepisy przejściowe nie precyzują, jak będzie kształtowała się sytuacja podatników, którzy uzyskali interpretacje indywidualne, następnie poddane kontroli sądowoadministracyjnej.

Ponadto RPO zasygnalizował, że w kierowanych do niego skargach podatnicy zwracają również uwagę na brak stabilności w kwestii wykładni obowiązujących przepisów. Żalili się, że interpretacje ogólne prezentują odmienną wykładnię prawa od zawartej w wydanych uprzednio interpretacjach indywidualnych.

Kolejną kwestią poruszoną w wystąpieniu przez Rzecznika był fakt nieuwzględniania orzecznictwa sądów administracyjnych w wydawanych interpretacjach ogólnych, co prowadzi do sporów między obywatelami, a organami podatkowymi.

W udzielonej Rzecznikowi odpowiedzi Minister Rozwoju i Finansów wyjaśnił, że potrzeba wydania z urzędu interpretacji ogólnej powstaje szczególnie wtedy, gdy w tożsamych stanach faktycznych wydawane są rozbieżne interpretacje indywidualne lub zapadają rozbieżne wyroki sądów. Zaistniałe rozbieżności mogą być eliminowane właśnie poprzez stwierdzenie wygaśnięcia interpretacji indywidualnej niezgodnej z interpretacją ogólną wydaną w takim samym stanie prawnym. Jest to wyrazem swego rodzaju prymatu interpretacji ogólnej nad interpretacją indywidualną.

Minister Rozwoju i Finansów wskazał również, powołując się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, że akty interpretacji podatkowej nie korzystają z przymiotu trwałości w znaczeniu odnoszonym do ostatecznych decyzji administracyjnych. Stąd też istnieje możliwość zmiany interpretacji podatkowej, która była wcześniej  przedmiotem kontroli sądowoadministracyjnej.

Co do zrzutów Rzecznika, że interpretacje ogólne prezentują odmienną wykładnię przepisów od zawartej w wydanych wcześniej interpretacjach indywidualnych, Minister wyjaśnił, że wynika to często z błędnego klasyfikowania przez podatników z danej branży wykonywanych przez siebie czynności do klasy PKWiU (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług).

Ponadto w opinii Ministra Ordynacja podatkowa  zapewnia podatnikom (art. 14k i art. 14m) szczególną ochronę  w przypadku zastosowania się do interpretacji indywidualnej, której wygaśnięcie zostało następnie stwierdzone. Realizuje to zasadę zaufania do państwa i prawa, gdyż zapewnia ochronę praw podatnika przed potencjalnie niekorzystną dla niego zmianą wykładni prawa.

Odnosząc się do obaw Rzecznika o ograniczenie kontroli sądowej nad interpretacjami przepisów prawa podatkowego, Minister Finansów odwołał się do kierunkowych założeń nowej ordynacji podatkowej przygotowanych przez Komisję Kodyfikacyjną Ogólnego Prawa Podatkowego.

W dokumencie tym Komisja opowiedziała się za wzmocnieniem znaczenia interpretacji ogólnych, uznając za zasadne wprowadzenie możliwości pytań prawnych do NSA. Przesłanką wystąpienia przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych z pytaniem prawnym stanowić będzie wyłonienie się w toku wydawania interpretacji ogólnej poważnych wątpliwości na tle rozbieżnego orzecznictwa sądów administracyjnych. Instytucja ta byłaby zatem rozwiązaniem pożądanym z punktu widzenia zapewnienia spójności interpretacji ogólnych ze stanowiskiem prezentowanym przez NSA.

Jak wskazał Minister Finansów, opracowanie projektu nowej ordynacji podatkowej powinno nastąpić do dnia 13 października 2017 r.