Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Pan nie zgadza się z karą administracyjną nałożoną na niego przez sanepid

Rzecznik Praw Obywatelskich wielokrotnie podejmował  ten temat zarówno w wystąpieniach generalnych jak i w indywidualnych sprawach  – o czym informujemy na naszej stronie internetowej.

Wobec stwierdzenia naruszenia przez obywatela nakazów i zakazów związanych z istniejącym stanem epidemii karę administracyjną nakłada w drodze decyzji administracyjnej państwowy powiatowy inspektor sanitarny. Trzeba pamiętać, że zaskarżenie kary nie wstrzymuje jej wykonania i należy ją opłacić w 7 dni od wydania decyzji. Od decyzji możemy odwołać się do państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Jeśli podtrzyma on decyzję o karze, można wówczas zaskarżyć ją do wojewódzkiego sądu administracyjnego. 

RPO w związku z sygnałami o wysokich karach administracyjnych nakładanych przez sanepid już w maju 2020 r. wystąpił do szefa MSWiA Mariusza Kamińskiego. Zwrócił uwagę, że dla obywateli, którzy zignorowali prawo, klauzula natychmiastowej zapłaty i ewentualna przymusowa egzekucja kary i tak nie będzie czynnikiem odstraszającym czy wychowawczym. W rezultacie płacą ci, którzy z zasady respektują decyzje władz publicznych (nawet niesłuszne) i obawiają się zajęcia rachunków bankowych.

W indywidualnych sprawach RPO wielokrotnie skarżył do WSA kary pieniężne sanepidu nałożone na obywateli - informowaliśmy o tym 5 sierpnia.

Rzecznik w dalszym ciągu podejmuje takie sprawy, ponieważ problem jest poważny, gdyż nałożone na obywateli kary mogą sięgać 30 000 zł. Taka sytuacja może mieć miejsce np. w razie stwierdzenia naruszenia obowiązku hospitalizacji, kwarantanny lub izolacji w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem lub zwalczaniem COVID-19, nałożonego przez właściwy organ lub wynikającego z przepisów prawa. Państwowy powiatowy inspektor sanitarny nakłada na osobę naruszającą taki obowiązek, w drodze decyzji, administracyjną karę pieniężną. Mówi o tym art.  15zzzn ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U.2020.1842).

Należy podkreślić, że nałożona kara administracyjna może zostać złagodzona w związku z ważnym interesem ukaranego, na jego wniosek skierowany do państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, który nałożył karę - przewiduje to art. 189k Kodeksu postepowania administracyjnego. Ponadto przepisy w tym często są zmieniane. Może zatem nastąpić sytuacja przewidziana w art. 189c k.p.a. który stanowi: że jeżeli w czasie wydawania decyzji w sprawie administracyjnej kary pieniężnej obowiązuje ustawa inna niż w czasie naruszenia prawa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest ona względniejsza dla strony. Wówczas po rozpoznaniu odwołania wniesionego przez stronę zaskarżona decyzję może być uchylona a postępowanie organu I instancji - umorzone.

(stan prawny na 14 grudnia 2020 r.)