Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniu 28 maja 2019r. Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur (KMPT) wizytował Komisariat II Komendy Miejskiej Policji w Łodzi. Po przedstawieniu celu wizyty funkcjonariuszowi w dyżurce, przedstawiciele KMPT zostali zaproszeni na rozmowę wstępną z Zastępcą Komendanta placówki podinsp. Maciejem Szrejnerem.

W rozmowie wstępnej uczestniczyli także Naczelnicy Wydziałów: Kryminalnego, Dochodzeniowo – Śledczego oraz Prewencji. Zastępca Komendanta miał pewne wątpliwości dotyczące możliwości wizytacji Komisariatu, zapytał również o uprawnienia do dostępu do informacji niejawnych. Wizytujący wyjaśnili, iż nie posiadają takich uprawnień, jednocześnie podając podstawy prawne (OPCAT i ustawę o RPO) upoważniające do przeprowadzenia takiej wizytacji. Następnie poprosili, aby w razie wątpliwości skontaktować się z Pełnomocnikiem ds. ochrony praw człowieka Komendy Wojewódzkiej w Łodzi lub z Komendantem Głównym Policji, który w przeszłości był informowany o uprawnieniach i metodologii pracy KMPT oraz zadeklarował pełną współpracę podczas wizyt w jednostkach Policji.

Po uzyskaniu informacji dotyczących funkcjonowania placówki przedstawiciele KMPT wraz z Naczelnikiem Prewencji udali się na ogląd Komisariatu, rozpoczynając go od dyżurki.
W trakcie przeprowadzanych czynności, wizytujący otrzymali informację, iż zostało wydane polecenie przez Komendanta Miejskiego Policji w Łodzi, aby opuścić dyżurkę. W związku z powyższym czynności zostały przerwane. Jednocześnie przedstawiciele KMPT skontaktowali się z Dyrektorem Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur z informacją o zaistniałej sytuacji. Po wielokrotnych telefonach funkcjonariuszy do swoich przełożonych, a także po interwencji Dyrektora KMPT, wizytujący otrzymali zgodę na dokończenie wizytacji. Dalsze czynności przebiegały już bez żadnych zakłóceń. Przedstawiciele KMPT dokonali oglądu całego Komisariatu, przeprowadzono rozmowy z wybranymi funkcjonariuszami, dokonano analizy rejestrów i wybranej dokumentacji prowadzonej w Komisariacie, wykonano dokumentację fotograficzną oraz dokonano inspekcji radiowozów policyjnych.

Wizytowany Komisariat podlega pod Komendę Miejską Policji w Łodzi, funkcjonują tam trzy Wydziały: Prewencji, Dochodzeniowo – Śledczy oraz Kryminalny. Warunki bytowe wizytowanej placówki należy określić jako złe. Pomieszczenia służbowe są mocno wyeksploatowane, ściany - brudne i popękane. Praktycznie w każdym z pokojów brakuje szafek, zdarza się tak, iż policjanci przynoszą swoje prywatne meble, np. fotele. Funkcjonariusze stłoczeni są w wieloosobowych pokojach (nawet 4 policjantów w pokoju), czasami przesłuchania odbywają się w tym samym momencie, co prowadzi do braku dyskrecji.

Z uzyskanych przez przedstawicieli KMPT informacji wynika, iż bardzo dużym problemem jest sytuacja kadrowa w Policji. Brakuje chętnych osób do służby, a część z policjantów przebywa na długotrwałych zwolnieniach lekarskich, urlopach macierzyńskich i wychowawczych. Widoczny jest duży poziom frustracji i zmęczenia wynikający z ilości zadań oraz sytuacji kadrowej. Brak jest profilaktycznego wsparcia psychologicznego, superwizji oraz szkoleń ukierunkowanych na przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu, walki ze stresem, szkoleń praktycznych, np. z metodyki przesłuchań.

Delegacja KMPT nie uzyskała informacji wskazujących, by wobec osób pozostających w dyspozycji Policji stosowane były tortury lub inne formy złego traktowania. W ocenie wizytujących wzmocnienia wymagają podstawowe zabezpieczenia służące ochronie przed torturami:
• konsultacje z obrońcą odbywają się co do zasady w obecności funkcjonariusza,
• nie wszyscy zatrzymani badani są przez lekarza (policjanci kierują się w tej kwestii prawem krajowym), a badanie lekarskie odbywa się zazwyczaj w obecności policjanta,
• w budynku brak było informacji o możliwości złożenia skargi lub instytucji stojących na straży ochrony praw człowieka, do których poszkodowani mogliby zwrócić się o podjęcie interwencji, w przypadku zaistnienia takiej konieczności,
• przesłuchania odbywają się w pokojach policjantów i nie są nagrywane,
• osoby wchodzące na teren komisariatu nie są odnotowywane w żadnym rejestrze (wyjątek stanowi zeszyt ewidencji w Wydziale Kryminalnym oraz Książka kontroli osób zatrzymanych.
Powyższe wnioski mają charakter wstępny. Rekomendacje Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur, mające na celu poprawę sytuacji osób zatrzymanych i wzmocnienie ich ochrony przed torturami zostaną przedstawione w raporcie z wizytacji.

W związku z napotkanymi trudnościami w realizacji mandatu KMP, Zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciła się do Komendanta Głównego Policji z prośbą
o przypomnienie podległym jednostkom o roli i uprawnieniach Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (pismo w załączeniu).