Uprzejmie informujemy, że w związku z pracami technicznymi, w niedzielę 24 listopada od godziny 14:45 do godziny 17:45 nie będzie dostępny serwis Biuletyn Informacji Publicznej Rzecznika Praw Obywatelskich. Przepraszamy za utrudnienia.
W dniu 27 maja 2019 r. Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur (KMPT) wizytował VI Komisariat Policji w Łodzi, ul. Wysoka 45.
W czasie wizyty dokonano inspekcji części pomieszczeń służbowych i radiowozu, przeprowadzono rozmowy z osobami obecnymi na terenie obiektu (osobą zatrzymaną, tłumaczem, funkcjonariuszami Policji i Zastępcą Prokuratora Rejonowego Łódź – Widzew – Panią Anetą Grzelak) oraz zapoznano się z wybraną dokumentacją.
Delegacja KMPT nie uzyskała informacji wskazujących, by wobec osób pozostających w dyspozycji Policji stosowane były tortury lub inne formy złego traktowania. Niepokój budzi jednak praktyka profilaktycznego stosowania kajdanek przez funkcjonariuszy podczas czynności służbowych (przesłuchań, doprowadzeń i konwojów). Stwarza ona ryzyko złego traktowania i budzi wątpliwości w odniesieniu do zasady proporcjonalności z ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej.
Niepokojąca jest też sytuacja kadrowa. W jednostce gdzie służbę pełni 148 funkcjonariuszy jest 20 wakatów. Funkcjonariusze są dodatkowo obciążeni pracą i przemęczeni.
W ocenie delegacji komisariat potrzebuje wsparcia finansowego w celu poprawy warunków lokalowych. Pomieszczenia służbowe wymagały remontu - zastano popękane, zabrudzone ściany, brudną wykładzinę, brak podstawowych materiałów (w tym m.in. papieru toaletowego).
Pokoje służbowe policjantów gdzie prowadzi się przesłuchania są wieloosobowe. Potrafi się w nich odbywać kilka przesłuchań jednocześnie. Takie warunki nie zapewniają dyskrecji podczas czynności służbowych, co w połączeniu z niskim standardem pomieszczeń może wiązać z dodatkowym stresem przesłuchiwanej osoby.
Kontrola samochodu służącego do przewozu osób zatrzymanych (Fiat Ducato) wykazała, że był on w złym stanie materialnym, zabrudzony i mocno wyeksploatowany. W części dla osób zatrzymanych było brudno, brak było pasów bezpieczeństwa, monitoringu i systemu łączności z personelem.
W ocenie delegacji KMPT wzmocnienia wymagają podstawowe gwarancje prewencji tortur:
• nie wszyscy zatrzymani są bowiem badani przez lekarza (policjanci kierują się w tej kwestii prawem krajowym),
• nie wszyscy zatrzymani mają dostęp do obrońcy od samego początku zatrzymania,
• badania lekarskie i konsultacje z obrońcą odbywają się pod nadzorem funkcjonariuszy,
• osoby wchodzące na teren komisariatu nie są odnotowywane w żadnym rejestrze,
• przesłuchania nie są nagrywane, mimo iż procedura karna przewiduje możliwość rejestracji obrazu lub dźwięku – zob. art. 147 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r., poz. 1987 ze zm).
Wnioski z wizytacji i zalecenia zostaną przedstawione w raporcie z wizytacji.
Delegacja KMPT nie mogła w pełni zrealizować swoich uprawnień wynikających z Protokołu fakultatywnego do Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (OPCAT) i ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich.
Powołując się na brak uprawnień dostępu do informacji niejawnych delegacji odmówiono wejścia na teren wydziału kryminalnego. Ponadto wizytujący nie mogli wykonać dokumentacji fotograficznej pomieszczeń i nie uzyskali wglądu w akta prowadzonych postępowań przygotowawczych.
W ocenie Prokurator wizytującej komisariat i przedstawicieli Policji, stosownie do treści art. 156 § 5 kodeksu postępowania karnego, akta prowadzonego postępowania przygotowawczego mogły być w wyjątkowych wypadkach udostępnione przedstawicielom KMPT za zgodą prokuratora referenta prowadzącego postepowanie.
Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur wyraża zaniepokojenie powyższą sytuacją. Zgodnie z postanowieniami art. 19 i 20 OPCAT, KMPT ma nieograniczony dostęp do wszystkich miejsc zatrzymań w rozumieniu Protokołu fakultatywnego, w tym komisariatów Policji.
W związku z napotkanymi trudnościami w realizacji mandatu KMP, Zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciła się do Komendanta Głównego Policji z prośbą o przypomnienie podległym jednostkom o roli i uprawnieniach Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (pismo w załączeniu).
