Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniach 29-30 czerwca 2016 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji przeprowadzili wizytację Oddziału Psychiatrycznego Samodzielnego Publicznego ZOZ w Leżajsku. Zastrzeżenia wizytujących dotyczyły między innymi  niepełnego dostosowania Oddziału do potrzeb osób z niepełnosprawnościami (m.in. zbyt wysoko umieszczonych włączników światła, tablic informacyjnych, braku kontrastowego oznaczenia stopni schodów i poręczy).

Na terenie Oddziału zainstalowano monitoring wizyjny, co w świetle braku ustawowych regulacji pozwalających na umieszczanie kamer telewizji przemysłowej w szpitalach psychiatrycznych, stanowi problem systemowy. Wiąże się on bowiem w sposób nierozłączny z ograniczeniem konstytucyjnie chronionego prawa do prywatności określonego w art. 47 Konstytucji RP, a także w art. 8 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności przyjętej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz.U. 1993 nr 61 poz. 284).

Przedstawiciele KMP podkreślają, że monitorowanie pacjentów szpitali, jako materia wkraczająca w podstawowe wolności i prawa obywatelskie, powinna zostać uregulowana w akcie prawnym rangi ustawy.  W szczególności wskazuje na to treść art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, który stanowi, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

5 stycznia 2016 r. Rzecznik Praw Obywatelskich skierował wystąpienie generalne do Ministra Zdrowia, w którym zwrócił się z prośbą o podjęcie prac zmierzających do regulacji stosowania monitoringu w akcie prawnym rangi ustawy. Z odpowiedzi Ministra Zdrowia udzielonej w dniu 5 lutego 2016 r. wynika, że postulaty zgłoszone przez Rzecznika zostaną uwzględnione przy planowanej nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.