Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Ewa Ewart, znana dziennikarka i autorka filmów dokumentalnych, została wyróżniona Odznaką Honorową Rzecznika Praw Obywatelskich za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka
• Nagrodę zadedykowała bohaterom swoich filmów - za to, że mieli odwagę, by powiedzieć przed kamerą o swych krzywdach
• - Jesteśmy Pani wdzięczni za to, że dzięki Pani możemy starać się zrozumieć świat i uwrażliwić się na prawa człowieka – mówił Adam Bodnar  
• Ewa Ewart ma w sobie piękno, światło i płomień, które rażą po oczach, bo pokazuje rzeczy skryte. I tego światła, Ewo nie trać – brzmiała konkluzja laudacji, wygłoszonej przez Kamila Wyszkowskiego

Odznakę Ewie Ewart wręczył RPO Adam Bodnar podczas uroczystości  21 stycznia 2020 r. w Warszawie.

Sylwetka laureatki

Ewa Ewart ukończyła iberystykę na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 80. pracowała w Warszawie dla hiszpańskiej agencji prasowej EFE. Potem wyjechała na Zachód. Była korespondentką Sekcji Polskiej Radia BBC w Waszyngtonie w latach 1985–1990. Potem pracowała w Moskwie dla CBS. jako producentka. W 1993 r. w Londynie podjęła pracę w telewizji BBC.

Podróżując po całym świecie i pracując w licznych krajach, Ewa Ewart zrealizowała wiele wnikliwych dokumentów śledczych o tematyce politycznej i społecznej, ekologicznej, ukazujących często przełomowe wydarzenia oraz drastyczne naruszenia praw człowieka.

Jej filmy ujawniały nowe informacje m.in. o korupcji w Rosji w czasach Borysa Jelcyna, tajnych więzieniach w Korei Północnej, wojnie domowej w Kolumbii czy połączonego z torturami nielegalnego programu CIA wobec podejrzanych o terroryzm.

O pamiętnej tragedii w Biesłanie zrealizowała film w pierwszą rocznicę tego ataku terrorystycznego, w którego wyniku zginęło ponad 170 dzieci. W kolejnym dokumencie pięć lat później autorka skupiła się z kolei na pokazaniu traumy, jaką wciąż odczuwały dzieci, które przeżyły ten nieludzki zamach.

Równie głośny był jej dokument pt. ”Klątwa obfitości”, poświęcony poszukiwaniom ropy naftowej na najbardziej wrażliwym obszarze Narodowego Parku Yasuni w Ekwadorze.  Film ujawnia walkę o pogodzenie ekologicznych ambicji z trudnymi realiami gospodarczymi oraz interesami potentatów naftowych. Z tematem dziś zmaga się cały świat.

Za swe dzieła była wielokrotnie nagradzana  w Polsce i za granicą. W 2009 za cykl Dokumenty Ewy Ewart dostała nagrodę im. Andrzeja Woyciechowskiego.   Była laureatką Wiktora za 2009 r. jako twórca najlepszego programu telewizyjnego. Od 2012 r. współpracuje  z TVN24 i TVN24Bis.

Ewa Ewart jest również mówcą motywacyjnym dla różnych grup społecznych i zawodowych, z którymi dzieli się swoim doświadczeniami opisanymi w książce pt. „Widziałam”.

RPO: reżyserka nadąża za pulsem świata

W swym wystąpieniu RPO Adam Bodnar wskazywał, że wyróżniono wybitny dorobek pani Ewy Ewart. I to nie tylko z punktu widzenia dziennikarskiego. Można też na to spojrzeć, w jakim zakresie ten dorobek przyczynia się do naszego rozumienia praw człowieka. Jej filmografia pokazuje, jak bardzo nadąża ona za pulsem świata, za tym co aktualne, interesujące, a zarazem co wymaga być blisko ludzi- czy to ofiary zatruć, klęsk żywiołowych, ataku w Biesłanie czy katastrofy smoleńskiej.

Chodzi o pokazanie wpływu ludzi i wydarzeń na naszą rzeczywistość. Oddajemy Pani nasza wdzięczność za to, że dzięki Pani możemy starać się zrozumieć świat i uwrażliwić się na prawa człowieka – dodał Rzecznik.

„Walczy do końca, nie odpuszcza” – laudacja Kamila Wyszkowskiego

„Prawdziwy człowiek”, ogień”, „ma w sobie wiele światła”, „jest autentyczna”, - o takich określeniach Ewy Ewart przez jej znajomych mówił w laudacji Kamil Wyszkowski,  dyrektor generalny Global Compact Polska.

Jest prawdziwa i dzięki temu jest znakomitą dziennikarką i ciepłym człowiekiem. Potrafi widzieć rzeczy, które nas spotkają, jeśli nie będziemy się im przeciwstawić. Jest totalnie pogrążona w tym, czym się zajmuje,. Ma entuzjazm, który nigdy nie wygasa. Jest bezstronna. Skromna – stoi za kamerą, a nie przed nią. Empatyczna. Wzór uczciwości, Doświadczona i rzetelna. Bezwzględnie lojalna wobec swego zespołu. Ludzie otwierają się przed nią w poczuciu, że sprawiedliwie opowie ich historię. A ona ich nie zawodzi. Wulkan energii. Tytan pracy  - zrobiła 21 filmów. Czasem się wścieka, ale tylko wtedy, jeśli musi walczyć o sprawę.

- I wreszcie moje ulubione określenie Ewy– lwica z owczym sercem. To wspaniałe  połączenie dwóch pozornie skrajnych emocji. Jest waleczna.  Walczy do końca, nie odpuszcza, a robi to z dobrocią wdziękiem, ale i z bezkompromisowością – podkreślał Kamil Wyszkowski.

Dokument wymaga pokory, troski o fakty i o archiwa,. Najczęściej wszystko trzeba zrobić samemu. Swiatem dokumentu rządzi jakośc. I całe szczęście - tylko najlepsi mogą  w nim dostawać nagrody.

- Gdybyśmy mieli więcej takich osób jak ona, mielibyśmy po prostu lepszy świat – podkreślił Kamil Wyszkowski. - Jak mówi moja mama, Ewa Ewart ma w sobie piękno, światło i płomień, które rażą po oczach, bo pokazuje rzeczy skryte. I tego światła Ewo nie trać! – zakończył.

Ewa Ewart: jestem szczęściarą, bo współpracuję ze wspaniałymi ludźmi

- Pytano mnie wiele razy i ja sama też się pytałam, czy było warto - mówiła sama laureatka. - Pytałam samą siebie o to, gdy kolejny film zawiódł moje nadzieje, czy może on cokolwiek zmienić, Tak było po filmie o Korei Północnej. Brak należytej reakcji na ten film spowodował, że miałam wtedy dosyć. Chciałam rzucić ten zawód, bo świata nie mogę naprawić. Po czym odbyłam ze sobą poważną rozmowę. Mój kolejny film był o dzieciach w Biesłanie. To był mój najważniejszy film, za który zapłaciłam swoimi emocjami. Ale  po nim już nie kwestionowałam wyboru swej drogi życiowej. Robiłam swoje.

- Ta odznaka to dowód uznania dla wszystkich ludzi, z którymi miałam zaszczyt współpracować przy realizacji moich filmów. A jestem szczęściarą, bo współpracuję ze wspaniałymi ludźmi. Za to im dziękuję – mówiła Ewa Ewart.

Nagrodę zadedykowała bohaterom swoich filmów. Za to że znaleźli odwagę, by powiedzieć przed kamerą o krzywdach, które spotkały ich z rąk innych ludzi.

Potem o swoich przeżyciach podczas tworzenia filmów laureatka opowiadała w rozmowie na scenie z red. Wojciechem Bojanowskim.

Uroczystość w kinie „Atlantic” zakończyła projekcja najnowszego dzieła laureatki. Zrealizowany w 2019 r. film pt. „My, Naród” przedstawia historię 30 lat polskiej transformacji i roli, jaką odegrały w niej Stany Zjednoczone.

Odznaka honorowa RPO

Odznaki honorowe Rzecznika Praw Obywatelskich za zasługi dla ochrony praw człowieka przyznawane są od 2009 r. Prezydent Lech Kaczyński ustanowił odznakę na wniosek rzecznika praw obywatelskich V kadencji Janusza Kochanowskiego.

Wśród dotychczasowych laureatów są m.in.: s. Małgorzata Chmielewska, Jerzy Owsiak, Piotr Pawłowski, Władysław Bartoszewski, Piotr M. Cywiński, Marian Turski, Halina Bortnowska, Olga Krzyżanowska, Anna Bogucka-Skowrońska, Jacek Taylor, Rafał Pankowski, Marek Michalak, „Lekarki Nadziei” - Stanisława Łukasik, Róża Czempas, Krystyna Stopczyńska i Janina Gałwa, prof. Andras Sajo, Urszula Nowakowska.