Biuletyn Informacji Publicznej RPO

- Nie powinniśmy uważać, że samo ratyfikowanie Europejskiej Karty Społecznej z 1961 r. jest wystarczające. Przed nami zadanie związane z ratyfikacją Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej z 1996 r.,  zawierającej podwyższone międzynarodowe standardy ochrony praw człowieka, a w szerszej perspektywie dostosowanie polityki społecznej w Polsce do wymagań stawianych przez Europejski Komitet Praw społecznych. Mam nadzieję, że dzisiejsze spotkanie przyczyni się  refleksji nad zgodnością krajowych przepisów prawa pracy i zabezpieczenia społecznego ze standardami międzynarodowymi i jakie są szanse ratyfikacji poszczególnych przepisów zrewidowanej Karty – mówił rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar podczas konferencji „Europejska Karta Społeczna: Wyzwania i szanse” zorganizowanej z okazji 25-lecia członkostwa Polski w Radzie Europy.

Do udziału w seminarium zaproszeni zostali wybitni eksperci z Polski i z zagranicy, reprezentujący Europejski Komitet Praw Społecznych stanowiący niezależny organ Rady Europy nadzorujący przestrzeganie obu Kart. Wykłady wygłosili m.in. prof. Roman Wieruszewski, prof. Jerzy Wratny, prof. Andrzej Świątkowski. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Biuro RPO we współpracy z Radą Europy.

Rzecznik zauważył, że tematyka praw społecznych jest bardzo skomplikowanym obszarem. Nie wystarczy więc podjęcie określonych działań - muszą być one poprzedzone odpowiednią analizą, opierać się na danych demograficznych. Wszelkie zmiany w tym zakresie oddziałują bowiem bezpośrednio na budżet państwa. – Prawo do edukacji, do ochrony zdrowia - do tych wszystkich kwestii, które wiążą się z problemami społecznymi powinny być poprzedzone pogłębioną dyskusją, uwzględniającą także ekonomiczną analizę prawa – podkreślał RPO.

Rzecznik mówił też o zaleceniach Komitetu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ONZ dotyczących Polski. Wskazywał, że niezwykle ważne jest realizowanie tych rekomendacji.

- Nie jestem historykiem, ale jestem przekonany, że opisując obecne czasy historycy zaznaczą kluczową rolę, którą prawa socjalne odgrywają we współczesnej Europie – mówił Régis Brillat, sekretarz wykonawczy Europejskiego Komitetu Praw Społecznych Rady Europy. Podkreślał, że Polska była dwudziestym piątym państwem, które zostało członkiem Rady Europy. Jego zdaniem, to pokazuje jak bardzo Polacy byli zaangażowani w proces demokratyzacji.

- 25. rocznica członkostwa Polski w Radzie Europy to nie tylko okazja do radości, ale to także chwila na refleksję o tym, co udało się zrobić przez ten czas, ale też o tym co jeszcze można osiągnąć – zaznaczał Régis Brillat.

Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf podkreślała, że Europa, w tym Polska, powinny pamiętać o prawach człowieka i poważnie traktować dokumenty międzynarodowe, które regulują te kwestie. – Bez tego sami siebie pozbawimy wolności – wskazywała. – Prawa człowieka są wszędobylskie, dotyczą każdego aspektu naszego życia, także kwestii społecznych. To właśnie dlatego tak ważne jest związanie się postanowieniami zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej oraz dodatkowym protokołem w sprawie skarg zbiorowych – dodała.

Prof. Jacek Męcina mówił o działalności Rady Dialogu Społecznego. Zaznaczał, że dialog odgrywa szczególnie ważną rolę w przypadku dyskusji o prawach społecznych i ekonomicznych. Zadeklarował również, że właśnie trwają prace nad przeglądem i możliwością ratyfikowania Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej.

Podczas konferencji przedyskutowano uwarunkowania związane z przyjęciem przez Polskę protokołu dodatkowego do Europejskiej Karty Społecznej przewidującego procedurę wnoszenia skarg zbiorowych.

Uczestnicy dyskusji wskazywali, że należy przyspieszyć proces związany z ratyfikacją Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej. Minęło już 11 lat od daty podpisania przez Polskę Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej. Z prawnego punktu widzenia podjęcie przez władze państwowe decyzji o ratyfikacji ZEKS z pewnością miałoby poważny wpływ na podniesienie gwarancji przestrzegania przez pracodawców najważniejszych praw pracowniczych i socjalnych, zaliczanych do kategorii podstawowych praw człowieka. W tym kierunku zmierza znakomita większość państw europejskich. Z kolei przyjęcie protokołu dodatkowego w sprawie skarg zbiorowych zwiększyłoby możliwości skutecznego nadzoru społecznego nad realizacją przyjętych standardów międzynarodowych.

English version