"Wokół wątpliwości konstytucyjnych na temat składki zdrowotnej po Polskim Ładzie" – seminarium eksperckie w BRPO
22 listopada 2023 r. w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich odbyło się spotkanie eksperckie pod tytułem:
„Składka zdrowotna po Polskim Ładzie – perspektywa konstytucyjna”.
Celem seminarium było stworzenie przestrzeni do wymiany poglądów wybitnych ekspertów z dziedziny ubezpieczenia zdrowotnego oraz spraw podatkowych w zakresie konstytucyjności rozwiązań wprowadzonych Polskim Ładem - tj. likwidacji możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku.
W spotkaniu brali udział - rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek, zastępca RPO Valeri Vachev oraz przedstawiciele środowiska akademickiego, instytucji publicznych oraz praktycy, a w szczególności:
Adam Abramowicz - Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców,
prof. Inetta Jędrasik-Jankowska – twórca Katedry Ubezpieczeń na Uniwersytecie Warszawskim,
dr Marek Balicki - Minister Zdrowia w latach 2003 i 2004-2005, Współprzewodniczący Komisji ds. Ochrony Zdrowia Psychicznego oraz Członek Komisji Ekspertów ds. Zdrowia w Biurze RPO,
prof. dr hab. Adama Mariański - obecnie Dyrektor Centrum Myśli Podatkowej Uczelni Łazarskiego,
prof. dr hab. Daniel Eryk Lach - z Zakładu Prawa Pracy i Prawa Socjalnego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
Łukasz Kozłowski - główny ekonomista w Federacji Przedsiębiorców Polskich,
oraz przedstawiciele Ministra Zdrowia:
Michał Misiura - Zastępca Dyrektora Departamentu Lecznictwa,
Marcin Romanowicz - Radca Prawny w Wydziale Regulacji Ubezpieczenia Zdrowotnego.
W panelu otwierającym seminarium Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że należy zastanowić się nad granicami swobody ustawodawcy w sprawach podatkowych oraz zweryfikować, czy nie doszło do zakłócenia zasady wynikającej z art. 68 ust. 2 Konstytucji RP – czyli przerzucenia finansowania świadczeń opieki zdrowotnej na obywateli. W ocenie RPO istotna jest również odpowiedź na pytanie, na ile ustawodawca może podwyższać podatek, posługując się innymi konstrukcjami prawnymi. Rzecznik podkreślił doniosłość wskazanej problematyki oraz wskazał na podejmowane przez Rzecznika działania generalne w tym aspekcie (wystąpienia do Ministra Zdrowia i Ministra Finansów).
Merytoryczna debata ekspertów odbyła się w dwóch panelach. Pierwszy z nich był próbą odpowiedzi na pytanie: czy likwidacja możliwości odliczenia składki zdrowotnej narusza art. 68 ust. 2 Konstytucji RP? W drugim panelu uczestnicy seminarium zastanawiali się nad tym, czy Polski Ład zmienił składkę zdrowotną w niesprawiedliwy podatek zdrowotny?
Konkluzje, opinie i spostrzeżenia wypracowane podczas seminarium wykorzystane zostaną do dalszych działań Rzecznika w celu ochrony praw obywatelskich zarówno z perspektywy podatkowej, jak i zdrowotnej.