Biuletyn Informacji Publicznej RPO

- Niezależność sądownictwa jest jedną z najważniejszych wartości. Gdy jest zagrożona powinniśmy stanąć w jej obronie – mówił dr Adam Bodnar podczas otwarcia obrad plenarnych zgromadzenia ogólnego Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ), które odbywa się w Warszawie. W wydarzeniu biorą udział reprezentanci rad sądownictwa z 30 krajów europejskich oraz przedstawiciele instytucji unijnych, świata akademickiego i organizacji prawniczych z całej Europy, w tym prezes Trybunału Sprawiedliwości UE prof. Koen Lenaerts.

Rzecznik wskazał, że w Polsce trwa kryzys związany z funkcjonowaniem Trybunału Konstytucyjnego. W jego opinii obecna sytuacja prowadzi do pogłębiającego się chaosu prawnego. Dr Bodnar zwrócił uwagę, że generalnym problemem z jakim zmagają się przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości jest też to, jak wytłumaczyć opinii publicznej dlaczego zapadł dany wyrok lub czemu skomplikowana sprawa trwa długo. Zauważył przy tym, że zdecydowanie łatwiej jest wskazywać na nieprawidłowości, niż zastanawiać się jak skutecznie reformować sądownictwo. Rzecznik odniósł się także do zasad przeprowadzania procesu legislacyjnego. Wskazywał, że brakuje m.in. konsultacji społecznych w przypadku projektów ustaw wkraczających głęboko w prawa i wolności jednostki. Jako przykład wymienił m.in. o ustawę o działaniach antyterrorystycznych.

Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa Dariusz Zawistowski mówił o reformie systemu sprawiedliwości. Zaznaczył, że ministerstwo do tej pory nie przedstawiło oficjalnych propozycji zmian, choć zostały zapowiedziane pół roku temu. Natomiast przewodniczący Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa Geoffrey Vos podkreślił, że ENCJ obserwuje sytuację wymiaru sprawiedliwości w Polsce, a zwłaszcza Trybunału Konstytucyjnego i KRS.  Zadeklarował m.in., że ENCJ może wskazać najlepsze praktyki europejskie, które służą zagwarantowaniu niezależności sądownictwa.

Zgromadzenie ogólne ENCJ potrwa do 3 czerwca. Krajowa Rada Sądownictwa organizuje je po raz drugi w historii. W ciągu dwóch dni spotkań uczestnicy będą rozmawiać o wyzwaniach, które stoją przed wymiarem sprawiedliwości m.in. w związku z rozwojem nowoczesnych technologii.

Czym jest ENCJ?

Europejska Sieć Rad Sądownictwa (ENCJ) powstała w 2004 r. w Rzymie. Zrzesza rady sądownictwa oraz niezależne od władzy wykonawczej i ustawodawczej instytucje działające na rzecz niezależności sądów oraz niezawisłości sędziów w krajach UE.  W skład ENCJ od samego początku jej istnienia wschodzi Krajowa Rada Sądownictwa.

Głównymi celami ENCJ są: współpraca rad sądownictwa oraz sędziów z państw członkowskich UE i państw starających się o akcesję do Unii, wymiana doświadczeń dotyczących organizacji sądownictwa oraz funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości oraz przekazywanie specjalistycznej wiedzy, doświadczeń i propozycji m.in. instytucjom UE. Zadaniem ENCJ jest także wspieranie niezależnego sądownictwa oraz upowszechnianie dobrych praktyk w celu zapewnienia sprawnego i szybkiego działania wymiaru sprawiedliwości oraz promowanie działalności rad sądownictwa jako gwarantów niezależności wymiaru sprawiedliwości.