Rzecznik Praw Obywatelskich podjął z urzędu sprawę interwencji funkcjonariuszy Straży Marszałkowskiej wobec protestujących w gmachu Sejmu 24 maja 2018 r.
- Rzecznik chce sprawdzić, czy interwencja Straży Marszałkowskiej wobec protestujących była proporcjonalna i adekwatna do zagrożenia
- Chce ustalić m.in., jaka konkretnie była podstawa prawna działania strażników (przedstawiciele państwa mogą stosować przymus bezpośredni w precyzyjnie opisanych prawem sytuacjach)
- Dlaczego w interwencji wziął udział nieumundurowany pracownik Kancelarii Sejmu, który także stosował środki przymusu bezpośredniego
Z dostępnych relacji medialnych wynika, że do czynności funkcjonariuszy Straży Marszałkowskiej doszło, gdy opiekunowie osób z niepełnosprawnościami usiłowali wywiesić przez okno baner informujący o trwającym proteście. Strażnicy w celu, jak się wydaje, uniemożliwienia im tego, użyli środków przymusu bezpośredniego.
Wśród osób usiłujących zapobiec wywieszeniu transparentu był nieumundurowany mężczyzna – jak wynika z przekazów medialnych, pracownik Kancelarii Sejmu RP - który również stosował przemoc wobec protestujących. Przynajmniej jedna z opiekunek odniosła obrażenia.
Rzecznikowi chodzi o sprawdzenie, czy działania Straży Marszałkowskiej zostały przeprowadzone w sposób proporcjonalny i adekwatny do rzeczywistego zagrożenia; czy konieczne było użycie środków przymusu bezpośredniego; czy zapewniono protestującym pomoc lekarza, w tym badania obdukcyjne po zdarzeniu, a nadto jaką rolę odegrał wspomniany nieumundurowany mężczyzna i czy posiadał on uprawnienia do użycia środków przymusu bezpośredniego.
Zastępczyni RPO ds. równego traktowania Sylwia Spurek zwróciła się do marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego o polecenie zbadania i wyjaśnienia okoliczności interwencji. Poprosiła też o informacje:
- które z zadań wyszczególnionych w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 26 stycznia 2018 r. o Straży Marszałkowskiej (Dz. U. poz. 729) realizowali jej funkcjonariusze podczas interwencji;
- czy czynności te miały na celu zapobieżenie przestępstwom przeciwko ochranianym przez Straż Marszałkowską osobom i obiektom, jeśli tak – jakie były to przestępstwa;
- czy, a jeśli tak, to jakie zagrożenie dla osób ochranianych oraz bezpieczeństwa terenów, obiektów i urządzeń objętych ochroną Straży Marszałkowskiej powodowały działania osób protestujących, usiłujących wywiesić baner;
- które z okoliczności wymienionych w art. 11 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1120 z późn. zm.) uzasadniały użycie przez funkcjonariuszy Straży Marszałkowskiej środków przymusu bezpośredniego;
- czy funkcjonariusze Straży Marszałkowskiej, przed przystąpieniem do interwencji dopełnili obowiązków wynikających z art. 13 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o Straży Marszałkowskiej;
- czy użycie siły fizycznej wobec opiekunek osób z niepełnosprawnościami było niezbędne do osiągnięcia celu interwencji.
II.519.501.2018.