Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Pan G. z miejscowości R. został przez sąd ukarany 200-zł grzywną za wyjście z domu bez powodu.
• Było to przed rokiem, w kwietniu, kiedy rząd wydał zakaz wychodzenia z domu z czterema wyjątkami: można było wyjść do pracy, w celu zaspokajania niezbędnych potrzeb, na wolontariat lub do kościoła.
• AKTUALIZACJA: 12 maja 2021 SN (Sygn. akt II KK 167/21) uwzględnił kasację i uchylił wyrok

RPO składa kasację wskazując, że kara została nałożona na obywatela bez właściwych podstaw w prawie. Rząd nie mógł zakazać w rozporządzeniu wychodzenia w domu nie mając do tego podstaw w ustawie. W kwietniu 2020 r. takiej ustawy nie było.

Nakładanie ograniczeń w zakresie podstawowych wolności i praw człowieka i obywatela musi odbywać się na podstawie prawidłowo stanowionego prawa, w szczególności zgodnie z podstawowymi zasadami wyrażonymi w Konstytucji, a zatem wprowadzenie nakazów i zakazów dotyczących podstawowych praw i wolności obywatelskich może nastąpić tylko w przypadku wprowadzenia jednego z trzech stanów nadzwyczajnych, co dotychczas nie miało miejsca. W tej sytuacji, zakazy wyrażone w treści rozporządzenia Rady Ministrów uznać należy za niekonstytucyjne, a co za tym idzie - za nielegalne. W związku z tym, nie mogą one być źródłem obowiązków dla obywateli i w konsekwencji podstawą do ukarania za niestosowanie się do tych obowiązków.

II.511.221.2021