Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Szanowni Państwo!

Pragniemy poinformować, że newsletter w tej formie przestanie się ukazywać z końcem czerwca 2016 r.

Zmieniamy formułę, chcemy ułatwić Państwu korzystanie z naszych informacji.

Nowy newsletter będzie bardziej czytelny. Wprowadzamy też możliwość korzystania tylko z wybranych działów tematycznych.

Jeśli Państwo chcecie dalej korzystać z naszych usług, prosimy o PONOWNE zarejestrowanie się na stronie https://www.rpo.gov.pl/pl/newsletter/subscriptions

Nowy newsletter można subskrybować w całości lub wskazać tematy, które szczególnie Państwa interesują.

Jeśli nie chcecie Państwo otrzymywać naszego biuletynu, nie musicie nic robić – subskrypcja wygaśnie 30 czerwca, a Państwa dane zostaną usunięte z bazy.

 

VAT na e-booki – przed rozprawą 14 czerwca

Przed posiedzeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie VAT na e-booki zmienia się polityka Komisji Europejskiej w tej sprawie. Warto pamiętać, że to także efekt wieloletnich zabiegów polskiego rządu, Rzecznika Praw Obywatelskich i polskiego Trybunału Konstytucyjnego [więcej].

Adam Bodnar na zgromadzeniu ogólnym Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa

- Niezależność sądownictwa jest jedną z najważniejszych wartości. Gdy jest zagrożona powinniśmy stanąć w jej obronie – mówił dr Adam Bodnar podczas otwarcia obrad plenarnych zgromadzenia ogólnego Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ), które odbyło się w Warszawie. W wydarzeniu wzięli udział reprezentanci rad sądownictwa z 30 krajów europejskich oraz przedstawiciele instytucji unijnych, świata akademickiego i organizacji prawniczych z całej Europy, w tym prezes Trybunału Sprawiedliwości UE prof. Koen Lenaerts [więcej].

Zakończył się Tydzień Konstytucyjny

W dniach 28 maja – 4 czerwca prawnicy spotkali się z uczniami szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w całej Polsce w ramach Tygodnia Konstytucyjnego #MojaKonstytucja. 30 maja lekcję w jednym z kieleckich liceów przeprowadził rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar. Tydzień zorganizowało Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy. Scenariusze zajęć przygotowali eksperci pod kierunkiem prof. Ewy Łętowskiej, a cała akcja objęta była patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich. Celem projektu było zwrócenie uwagi uczniów na praktyczny wymiar obowiązywania Konstytucji [więcej].

Procedury składania petycji przez obywateli

Przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju projekt ustawy o usługach zaufania, identyfikacji elektronicznej oraz zmianie niektórych ustaw może utrudnić obywatelom korzystanie z prawa składania petycji. Zgodnie z projektem petycja składana za pomocą środków komunikacji elektronicznej powinna być opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem elektronicznym potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Rzecznik zwrócił się do Ministra Rozwoju o wyjaśnienie pojawiających się wątpliwości [więcej].

Możliwość wznowienia postępowania karnego

Istnieją wątpliwości dotyczące możliwości wznowienia postępowania karnego w przypadku, gdy Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdził naruszenie praw konwencyjnych w sprawie o identycznej sytuacji faktycznej i prawnej. Rzecznik zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości z postulatem doprecyzowania przepisów kodeksu postępowania karnego w tym zakresie [więcej].

Brak kontroli odmowy przeniesienia sędziego na inne miejsce służbowe – wniosek do TK

RPO wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie umożliwienia sędziom odwołania się od decyzji Ministra Sprawiedliwości odmawiającej przeniesienia na inne miejsce służbowe. Przyznanie sędziemu prawa do uruchomienia procedury przed sądem nie gwarantuje, że każdy taki wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie. Oznacza natomiast, że niezależny, bezstronny organ, jakim jest sąd, oceni poprawność decyzji podjętej przez Ministra Sprawiedliwości [więcej].

Badania prewencyjne kierowców na zawartość alkoholu w organizmie

Rzecznik zwrócił się do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o pilne uregulowanie kwestii sposobu prowadzenia przez Policję oraz dokumentowania badań prewencyjnych kierowców na zawartość alkoholu w organizmie, przeprowadzanych na podstawie ustawy Prawo o ruchu drogowym. Nowe przepisy powinny uwzględniać zarówno prawa osób poddawanych badaniu, jak również potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym [więcej].

Okresy opieki nad dzieckiem a wysokość emerytury – stanowisko RPO w postępowaniu przed TK

Osoby, których emerytura została wyliczona na „starych” zasadach (urodzone przed 1 stycznia 1949 r.), a które korzystały z urlopów wychowawczych, nie mogą skorzystać z możliwości przeliczenia wysokości emerytury i zwiększenia świadczenia po zmianach wprowadzonych w maju 2015 r. Rzecznik Praw Obywatelskich przystąpił do postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, które dotyczy tej kwestii (P 2/16). Zostało ono zainicjowane pytaniem prawnym Sądu Okręgowego w Szczecinie [więcej].

Inwigilacja w latach 2007-15? To jest tajne, Panie Rzeczniku

O sprawie inwigilacji różnych grup społecznych w latach 2007-15 Rzecznik Praw Obywatelskich nie dostanie dodatkowych informacji, gdyż są one tajne – informuje Rzecznika koordynator Służb Specjalnych w piśmie, które do Biura RPO wpłynęło 30 maja [więcej].

Profilowanie pomocy dla osób bezrobotnych

Rzecznik zwrócił się do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z pytaniem, czy planowane są zmiany przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy dotyczących profilowania pomocy dla osób bezrobotnych, a jeśli tak, to w jakim zakresie. Wątpliwości dotyczące dalszego funkcjonowania systemu profilowania pomocy w obecnym kształcie zgłaszali, oprócz RPO, także Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych oraz Fundacja Panoptykon [więcej].

Elektroniczne poparcie obywatelskiej inicjatywy legislacyjnej

Rzecznik wystąpił do Prezesa Rady Ministrów z postulatem wprowadzenia nowych rozwiązań prawnych, które umożliwią osobom popierającym obywatelski projekt ustawy składanie podpisów drogą elektroniczną. Wykorzystanie nowoczesnych technologii może przyczynić się – zdaniem RPO – do zwiększenia udziału obywateli w życiu publicznym [więcej].

Uczniowie szkół artystycznych nie mogą powtarzać II klasy po cofnięciu reformy sześciolatków

W związku ze zniesieniem obowiązku szkolnego dla sześciolatków, dzieci urodzone w I połowie 2008 r., uczące się w roku szkolnym 2015/2016 w II klasie szkoły podstawowej, mogą kontynuować naukę w tej samej klasie w kolejnym roku szkolnym. Rzecznik otrzymuje skargi rodziców dotyczące braku takiej możliwości dla uczniów szkół artystycznych. Sytuacja ta budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia przestrzegania prawa do nauki oraz zasady równości, wynikających z Konstytucji. Dlatego RPO wystąpił w tej sprawie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego [więcej].

Naczelna Rada Lekarska odpowiada w sprawie klauzuli sumienia lekarzy

Lekarze mają obowiązek informowania przełożonych, że odmówili pacjentowi świadczenia ze względu na klauzulę sumienia. Dlatego też takie informacje będą zbierane, co zrealizuje postulat Rzecznika Praw Obywatelskich, aby sprawdzić, jak klauzula sumienia działa w praktyce i jakie realne problemy wynikają z tego, że obecnie nikt nie ma obowiązku pokierować pacjentem, kiedy lekarz odmówi mu pomocy [więcej].

Prawa wyborcze osób bezdomnych

Rzecznik po wyborach w latach 2014-2015 wnikliwie analizował skargi obywateli dotyczące trudności, z jakimi spotkali się przy dopisywaniu się do rejestru i spisu wyborców. Grupą wyborców, którzy mogą napotykać na poważne bariery w tym zakresie, są wyborcy nigdzie niezamieszkali, bezdomni. Państwowa Komisja Wyborcza podzieliła opinię RPO i 23 maja 2016 roku wystąpiła do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o zmianę rozporządzenia w tym zakresie [więcej].

Standaryzacja usług na rzecz osób bezdomnych – będą konsultacje

Planowana standaryzacja usług świadczonych na rzecz osób bezdomnych budzi obawy organizacji społecznych. Nowe wymogi mogą prowadzić do ograniczenia ich działalności. Dostosowanie już istniejących placówek do nowych standardów może bowiem wiązać się z koniecznością podjęcia kosztownych i czasochłonnych działań. W odpowiedzi na apel Komisji Ekspertów ds. Przeciwdziałania Bezdomności przy RPO Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiada konsultacje projektu rozporządzenia w tej sprawie [więcej].

W sprawie „ujęcia” Syryjczyka w Zgorzelcu

Badając sprawę „ujęcia” obywatela Syrii w Zgorzelcu, co zdarzyło się w lutym tego roku, MSWiA ustaliło, że zrobiły to osoby, które pracowały jako ochroniarze w firmie nie posiadającej koncesji. Dlatego resort spraw wewnętrznych wszczyna postępowanie w sprawie cofnięcia koncesji firmie ochroniarskiej, która dopuściła do tego [więcej].

Egzaminy na prawo jazdy dla osób z niepełnosprawnością przed TK

Trybunał Konstytucyjny 8 czerwca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 14 sierpnia 2013 r. w sprawie zdawania egzaminu na prawo jazdy przez osoby z niepełnosprawnościami. Sprawa dotyczy niezgodności z Konstytucją przepisów, które nakładają na osoby z niepełnosprawnością obowiązek dostarczenia pojazdu przystosowanego do rodzaju schorzenia na potrzeby przeprowadzenia praktycznej części egzaminu państwowego na prawo jazdy kategorii B [więcej].

Sprawa pana Radosława – czy ta kara to dobre rozwiązanie w sprawie o alimenty?

Rzecznik Praw Obywatelskich złożył kasację od wyroku skazującego pana Radosława, który nie płacił alimentów. Rzecznik zauważa, że sądowi, który wydał wyrok skazujący, nie udało się naprawić niesprawiedliwości, jaką jest niepłacenie alimentów. A mogło przy tym dojść do kolejnego naruszenia poczucia sprawiedliwości [więcej].

Prywatne domy opieki: rząd myśli o zmianie przepisów

Problem nieprawidłowości w niektórych placówkach opieki całodobowej jest dostrzegany, dlatego też zmiana przepisów wydaje się nieodzowna – pisze do Rzecznika Praw Obywatelskich Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. -  Szczegółowe rozwiązania zostaną przedstawione po zidentyfikowaniu najważniejszych, niezbędnych do uregulowania kwestii [więcej].

Złota Księga Dobrych Praktyk – do 30 czerwca czekamy na zgłoszenia

Do 30 czerwca czekamy na propozycje dobrych praktyk w drugiej edycji konkursu Złotej Księgi Dobrych Praktyk na Rzecz Społecznego Uczestnictwa Osób Starszych. W ubiegłym roku wpisem do  Złotej Księgi wyróżnione zostały 24 szczególnie wartościowe inicjatywy zgłoszone przez organizacje społeczne i samorządy lokalne. O nagrodzonych projektach można przeczytać m.in. na stronie RPO [więcej].

Spotkania z RPO w województwie lubuskim

Od 6 do 9 czerwca Rzecznik Praw Obywatelskich spotyka się z mieszkańcami województwa lubuskiego. Konsultacje odbywają się według kolejności w: Międzyrzeczu, Gorzowie Wielkopolskim, Słubicach, Zielonej Górze, Żaganiu i Wschowie. W Zielonej Górze odbędzie się również debata dotycząca prawa do ochrony zdrowia [więcej informacji i formularz zgłoszeniowy].

Efekt spotkania regionalnego w Białymstoku – kasacja RPO

W 1992 r. Pan Tomasz, który miał wówczas 3,5 roku, został potrącony przez samochód. W konsekwencji doznanych obrażeń stał się osobą niepełnosprawną wymagającą stałej opieki. Pojazd sprawcy nie miał ubezpieczenia OC. Poszkodowany otrzymywał rentę z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Obecnie jednak wyczerpały się sumy gwarancyjne określone w umowach zawartych w latach 90-tych i Pan Tomasz został bez ochrony i środków koniecznych do dalszego leczenia i egzystencji. Rzecznik złożył w tej sprawie kasację [więcej].

Spotkanie z przedstawicielami Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych

31 maja rzecznik praw obywatelskich dr Adam Bodnar spotkał się z przedstawicielami organizacji pozarządowych zrzeszonych w Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych (OFOP). Tematem spotkania były standardy działania organizacji społecznych i wyzwania, jakie dzisiaj stoją przed nimi. Przedstawiciele organizacji sygnalizowali także problemy, jakie napotykają w swojej pracy [więcej].

Sytuacja w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich

- Ten raport pokazuje bardzo ważną rzecz – to jak należy zajmować się prawami człowieka w Polsce. Pokazuje, że zmiana nie może zostać dokonana przez jakieś „magiczne zaklęcia”, ale wymaga bardzo uważnego i starannego reagowania na pojawiające się nieprawidłowości, ale też na błędne praktyki nieodpowiadające standardom międzynarodowym. Te standardy nie są stanowione „sobie a muzom”, są po to by chronić godność człowieka – mówił rzecznik praw obywatelskich podczas prezentacji raportu z wizytacji w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich [więcej, w tym cały raport].

3 metry powierzchni na więźnia?

Rzecznik wystąpił do Ministra Sprawiedliwości o zmianę przepisów, tak, by na osobę pozbawioną wolności przypadały minimum 4 m2 powierzchni w celi mieszkalnej. Istniejąca w Polsce norma 3 m2 jest sprzeczna ze standardami, których Polska zobowiązała się przestrzegać.  – Tak nie można traktować ludzi w naszym kraju. Nawet tych, którzy popełnili błędy i odbywają karę pozbawienia wolności zasądzoną w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Ci ludzie po odbyciu kary wrócą przecież na wolność, więc to, w jakich warunkach karę odbywali, ma też znaczenie dla ich przyszłych relacji ze współobywatelami – napisał w wystąpieniu RPO [więcej].

Wizytacja Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Kolonii Szczerbackiej

30-31 maja 2016 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji przeprowadzili wizytację Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Kolonii Szczerbackiej. W ocenie wizytujących placówka zapewnia wychowankom bardzo dobre warunki nie tylko bytowe, ale przede wszystkim dobrą atmosferę. Natomiast zastrzeżenia dotyczą m.in. obowiązujących w placówce ograniczeń (np. wychowankowie mogli wykonywać połączenia telefoniczne tylko w obecności wychowawcy) [więcej].

O osobach pozbawionych wolności chorych na żółtaczkę typu C

- Służba Więzienna podziela troskę Rzecznika Praw Obywatelskich o stan zdrowia osób pozbawionych wolności i w pełni akceptuje przedstawione propozycje zmierzające do poprawy sytuacji epidemiologicznej w zakresie wirusowego zapalenia wątroby typu C wśród osób przebywających w jednostkach penitencjarnych – napisał Zastępca Dyrektora Generalnego Służby Więziennej płk Jerzy Kopeć w odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika [więcej].

Świat pod lupą. Warszawskie Spotkania Międzynarodowe z udziałem dr Sylwii Spurek

Jak rozwój aspiracji społecznych wpływa na poczucie podmiotowości obywateli? Jakie nowe wyzwania dla praw jednostki niosą obecne kryzysy? Z jakimi problemami zmagali się kolejni Rzecznicy Praw Obywatelskich? Jak członkostwo w UE wpłynęło na relacje państwo-obywatel? Te i inne zagadnienia były tematem debaty „Prawa obywatelskie – jaka jest ich wartość w dzisiejszej Europie Środkowej?”. W dyskusji wzięła udział zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich dr Sylwia Spurek oraz Rzecznik Praw Obywatelskich pierwszej kadencji prof. Ewa Łętowska [więcej].

Odnawialne źródła energii w ogródkach działkowych

Działkowcy w skargach kierowanych do Rzecznika wskazują, że stowarzyszenia ogrodowe nie mogą ubiegać się o dofinansowanie na zakup i montaż instalacji odnawialnych źródeł energii, mimo że jednym z podstawowych celów ogródków działkowych jest ochrona środowiska, a także oddziaływanie na poprawę warunków ekologicznych w gminach. Z tym problemem Rzecznik zwrócił się do Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej [więcej].

Wizyta delegacji Konferencji Organizacji Pozarządowych Rady Europy w Biurze RPO

Rzecznik praw obywatelskich dr Adam Bodnar spotkał się z przedstawicielami Konferencji Organizacji Pozarządowych Rady Europy. Głównymi tematami rozmowy były: sytuacja organizacji pozarządowych w Polsce, mechanizmy konsultacji społecznych oraz udział trzeciego sektora w przygotowywaniu nowych regulacji prawnych [więcej].

Spotkanie Hanny Suchockiej z Markiem Lisińskim z fundacji „Nie lękajcie się”

W Poznaniu odbyło się spotkanie Hanny Suchockiej, członkini Papieskiej Komisji ds. Ochrony Nieletnich, której celem jest walka z pedofilią w Kościele katolickim, z Markiem Lisińskim z fundacji „Nie lękajcie się”. W spotkaniu uczestniczył także przedstawiciel rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara [więcej].

Krzysztof Olkowicz na otwarciu Biura Porad Prawnych i Obywatelskich w Koszalinie

- Mamy problem ze stosowaniem prawa. Niezbędna jest głęboka wiedza prawnicza, doświadczenie, żeby nie popełnić błędów trzeba przejść przez gąszcz przepisów. Obywatele gubią się w przepisach a często nie stać ich na fachową pomoc prawną, dlatego tak cenna jest ta inicjatywa – powiedział zastępca rzecznika praw obywatelskich Krzysztof Olkowicz podczas otwarcia Biura Porad Prawnych i Obywatelskich w Koszalinie [więcej].

Uczestnicy Międzynarodowej Akademii Praw Człowieka spotkali się z Adamem Bodnarem

Studenci z różnych krajów, uczestnicy Międzynarodowej Akademii Praw Człowieka organizowanej przez Humanity In Action, spotkali się z rzecznikiem praw obywatelskich Adamem Bodnarem. Rzecznik opowiedział o swoich obserwacjach związanych ze wzrostem zachowań rasistowskich, ksenofobicznych, szerzącej się mowie nienawiści, atakach na osoby o kolorze skóry innym niż biała. Dyskutowano także o sytuacji wokół Trybunału i o znaczeniu Konstytucji w Polsce oraz o pozytywnych zmianach w polityce socjalnej [więcej].

Patronaty RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich objął Honorowym Patronatem:

• Projekt „Żywa Biblioteka” w Katowicach [więcej]
• Ogólnopolską Konferencję Naukową „Sądowa kontrola administracji publicznej. Uwarunkowania międzynarodowe – bariery realizacyjne – perspektywy rozwoju”, która odbyła się w Częstochowie