Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Szanowni Państwo!

Pragniemy poinformować, że newsletter w tej formie przestanie się ukazywać z końcem czerwca 2016 r.

Zmieniamy formułę, chcemy ułatwić Państwu korzystanie z naszych informacji.

Nowy newsletter będzie bardziej czytelny. Wprowadzamy też możliwość korzystania tylko z wybranych działów tematycznych.

Jeśli Państwo chcecie dalej korzystać z naszych usług, prosimy o PONOWNE zarejestrowanie się na stronie https://www.rpo.gov.pl/pl/newsletter/subscriptions

Nowy newsletter można subskrybować w całości lub wskazać tematy, które szczególnie Państwa interesują.

Jeśli nie chcecie Państwo otrzymywać naszego biuletynu, nie musicie nic robić – subskrypcja wygaśnie 30 czerwca, a Państwa dane zostaną usunięte z bazy.

Spotkanie z wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej

Frans Timmermans, pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, spotkał się w Biurze RPO z rzecznikiem praw obywatelskich Adamem Bodnarem. Rozmowa dotyczyła spraw Polski i trwającego kryzysu konstytucyjnego [więcej].

Kary administracyjne – apel o zmianę prawa

Wycięcie drzewa na swoim gruncie, nadmierna prędkość na drodze, naruszenia przepisów w zakresie produkcji żywności czy działalności transportowej – coraz więcej osób karanych jest w Polsce karami administracyjnymi, bo w ostatnich latach w wielu ustawach wprowadzono taką możliwość. Kary administracyjne wymierzane są w zasadzie automatycznie i naruszają w wielu sytuacjach poczucie sprawiedliwości. O zmianę prawa w tym zakresie apeluje RPO i Porozumienie samorządów zawodowych i stowarzyszeń prawniczych [więcej].

Przeciwdziałanie naruszeniom praw człowieka przez funkcjonariuszy Policji

Podejrzenie stosowania tortur w jednej z komend miejskich Policji wobec mężczyzny zatrzymanego pod zarzutem posiadania narkotyków (m.in. bicie, kopanie po całym ciele, rażenie paralizatorem) wskazuje na konieczność szybkiego przyjęcia odpowiednich rozwiązań mających przeciwdziałać podobnym naruszeniom. Rzecznik wystąpił w tej sprawie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji [więcej].

Prawa człowieka w XXI wieku – debata RPO w Polskiej Akademii Nauk

- Musimy odzyskać emocje dla praw człowieka. To, że walka o prawa socjalne, o godną pracę, prawo do mieszkania, o równe warunki startu, nie stały się istotnym elementem naszej debaty o prawach człowieka, to poważny problem. I ważna lekcja dla środowiska obrońców praw człowieka - tak rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar podsumował debatę, która odbyła się w Pałacu Staszica w Warszawie 24 maja [więcej].

RPO i Rzecznik Praw Dziecka o aktywizacji zawodowej bezrobotnych dłużników alimentacyjnych

Około 30 proc. z miliona niealimentowanych dzieci nie dostaje finansowego wsparcia od jednego z rodziców - wskazują wyniki badania przeprowadzonego przez Instytut ARC Rynek i Opinia na zlecenie BIG InfoMonitor. Dzieje się tak dlatego, że rodzic zobowiązany do płacenia alimentów pozostaje bez pracy. Jednocześnie dotychczasowe działania podejmowane w celu aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych są niewystarczające i nieskuteczne. Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka we wspólnym wystąpieniu apelują do Ministra Rodziny o wprowadzenie nowych rozwiązań, które umożliwią dłużnikom alimentacyjnym wejście lub powrót na rynek pracy [więcej].

Po kontrmanifestacji do „Marszu dla życia” w Szczecinie

Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymał od Komendanta Wojewódzkiego Policji w Szczecinie wyjaśnienia w sprawie zatrzymania dwóch oponentek „Marszu dla życia”, w którym szli zwolennicy całkowitego zakazu aborcji [więcej].

Zapłata podatku od nieruchomości stanowiącej współwłasność

Spółdzielnia mieszkaniowa, będąc razem z gminą współwłaścicielem gruntu rolnego, opłaciła podatek rolny na zasadach obowiązujących osoby prawne. Organ podatkowy wezwał spółdzielnię do zapłaty podatku w części przypadającej na gminę, mimo że gmina była ustawowo zwolniona z podatku. Tymczasem w ocenie sądów administracyjnych nie może być tak, że solidarna odpowiedzialność współwłaścicieli za zobowiązanie z tytułu podatku od nieruchomości uniemożliwia skorzystanie z ustawowego prawa do zwolnienia z obowiązku podatkowego. Rzecznik zwrócił się w sprawie tego problemu do Ministra Finansów [więcej].

Czy pies ratowniczy może pracować w lesie?

Przepisy dotyczące psów ratowniczych zostaną przeanalizowane podczas najbliższych prac nad nowelizacją ustawy o lasach czy zmianami w ustawie o ochronie przyrody – informuje Minister Środowiska. Rzecznik zwrócił się do niego w sprawie konieczności wprowadzenia przepisów, które pozwolą na pracę oraz trening psów ratowniczych wykorzystywanych m.in. w poszukiwaniach osób zaginionych [więcej].

Kwalifikacje zawodowe osób dokonujących klasyfikacji gruntów

Status osób dokonujących klasyfikacji gruntów, a także kwalifikacje wymagane dla uzyskania uprawnień do wykonywania tego zawodu powinny wynikać z ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne. Z takim postulatem RPO zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Mimo wielu wystąpień kierowanych w tej sprawie od 2008 roku, ustawodawca nie uwzględnił dotychczas uwag Rzecznika [więcej].

Zabezpieczenie przebiegu marszów równości

Rzecznik zwrócił się do Komendanta Głównego Policji o zapoznanie się z wnioskami dotyczącymi przebiegu marszów równości i wykorzystanie przyjętych rozwiązań także przy zabezpieczaniu innych zgromadzeń publicznych. Wnioski dotyczące działań Policji zostały przygotowane na podstawie opinii organizatorów marszów [więcej].

O zasadach redukowania dopłat rolnych dla dużych gospodarstw

Rzecznik skierował kilka wystąpień do Ministra Rolnictwa w sprawie mechanizmu sposobu dzielenia dopłat rolnych – chodzi o zasadę, że gospodarstwa duże, które otrzymały już z Unii 150 tys. euro dopłat, więcej ich nie dostaną. W odpowiedzi Minister poinformował Rzecznika o planie wprowadzenia do krajowego porządku prawnego innego mechanizmu: odliczania od podstawy redukcji kosztów zatrudnienia. O zamiarze tym Minister powiadomił unijnego Komisarza ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich [więcej].

O problemie dopłat rolniczych pobieranych przez nieuprawnione osoby

Rzecznik skierował wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotyczące faktu, że obowiązujące przepisy nie zobowiązują Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do kontroli, czy ubiegający się o dopłaty rolnik jest uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej na danym gruncie. Teraz otrzymał odpowiedź [więcej].

Osoby przebywające w domach pomocy społecznej wbrew własnej woli

W obecnym stanie prawnym możliwe jest, aby osoby z niepełnosprawnościami, ubezwłasnowolnione na mocy wyroku sądowego, przebywały wbrew własnej woli w domach pomocy społecznej, wyłącznie na podstawie decyzji opiekuna prawnego. Osoby te nie mogą zakwestionować na drodze sądowej przymusowego pobytu w DPS. Rzecznik wystąpił do Ministra Zdrowia o przekazanie informacji, czy projekt nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego przewiduje zwiększenie ochrony prawnej tych osób [więcej].

Stypendium dla studentów z niepełnosprawnościami

Rzecznik od dłuższego czasu zabiega o zmianę regulacji prawnych, które uniemożliwiają studentom z niepełnosprawnościami pobieranie stypendium specjalnego na drugim kierunku studiów. W wystąpieniu do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, RPO zwraca się z pytaniem, czy planowane jest wprowadzenie stosownych zmian do ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym. Stypendium specjalne ułatwiłoby studentom z niepełnosprawnościami zdobycie dodatkowych kwalifikacji, a w konsekwencji sprzyjałoby wyrównaniu ich szans na rynku pracy [więcej].

Przeciwdziałanie przemocy wobec studiujących w Polsce cudzoziemców

W ocenie Rzecznika potrzebna jest zdecydowana reakcja resortu nauki i szkolnictwa wyższego na przemoc i dyskryminację, której doświadczają studiujący w Polsce cudzoziemcy. Mające miejsce ostatnio wydarzenia takie jak manifestacja ONR-u w Białymstoku czy rasistowskie napaści na cudzoziemców studiujących w Polsce, budzą ich uzasadniony lęk, nie służą wizerunkowi Polski i mają negatywny wpływ na atrakcyjność polskich uczelni za granicą [więcej].

III Ogólnopolski Dzień Różnorodności

- Każdy z nas powinien móc w pełni i swobodnie decydować o swoich wyborach w zakresie aktywności zawodowych, w sposób niezależny od stereotypowych przekonań dotyczących płci i wieku – mówiła zastępczyni rzecznika praw obywatelskich ds. równego traktowania dr Sylwia Spurek podczas konferencji z okazji III Ogólnopolskiego Dnia Różnorodności [więcej].

Dostępność edukacji akademickiej dla osób z niepełnosprawnościami

Rzecznik otrzymuje sygnały o wykluczaniu osób z niepełnosprawnościami z grona potencjalnych studentów niektórych uczelni wyższych. Rolą poszczególnych ministrów sprawujących nadzór nad uczelniami powinno być przeciwdziałanie takim praktykom, sprzecznym nie tylko z ustawami i Konstytucją, ale także z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych. RPO zaapelował do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministra Zdrowia, Ministra Obrony Narodowej oraz Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej o podjęcie odpowiednich działań [więcej].

Złota Księga Dobrych Praktyk – do 30 czerwca czekamy na zgłoszenia

Do 30 czerwca czekamy na propozycje dobrych praktyk w drugiej edycji konkursu Złotej Księgi Dobrych Praktyk na Rzecz Społecznego Uczestnictwa Osób Starszych. W ubiegłym roku wpisem do  Złotej Księgi wyróżnione zostały 24 szczególnie wartościowe inicjatywy zgłoszone przez organizacje społeczne i samorządy lokalne. O nagrodzonych projektach można przeczytać m.in. na stronie RPO [więcej].

Za starość naszą i waszą!

Do 24 maja br. udział w naszej Akcji zgłosiło 53 partnerów, w tym 2 Posłów do Sejmu, 14 organizacji pozarządowych, 14 uniwersytetów trzeciego wieku, 5 samorządowych rad seniorów, osoby prywatne i in. Deklarowana łączna liczba członków organizacji, które zgłosiły swój udział wynosi blisko 10 tys. osób [więcej informacji o akcji i formularz zgłoszeniowy].

Ograniczenie praw pracowników naukowych i akademickich ze względu na wiek

Kandydatami na członków Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów nie mogą być osoby, które ukończyły siedemdziesiąty rok życia. W ocenie Ministerstwa Nauki rozwiązanie to ma sprzyjać wymianie pokoleniowej w środowisku naukowym, a także usprawnić funkcjonowanie i zwiększyć przejrzystość działania organizacji przedstawicielskich i kontrolnych nauki polskiej. Rzecznik nadal uważa jednak, że takie ograniczenia wiekowe mogą mieć charakter dyskryminujący i ponownie wystąpił w tej sprawie do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego [więcej].

Czy prawa osób starszych są wystarczająco chronione?

W odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie potrzeby wdrożenia całościowej polityki senioralnej na poziomie krajowym, z uwzględnieniem tzw. Planu Madryckiego (ONZ, 2002), Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawił opis działań i zasad ujętych w Założeniach długofalowej polityki senioralnej na lata 2014-2020 oraz cele projektów i programów rządowych [więcej].

W czerwcu RPO odwiedzi województwo lubuskie

Od 6 do 9 czerwca Rzecznik Praw Obywatelskich będzie spotykał się z mieszkańcami województwa lubuskiego. Konsultacje będą odbywały się według kolejności w: Międzyrzeczu, Gorzowie Wielkopolskim, Słubicach, Zielonej Górze, Żaganiu i Wschowie. W Zielonej Górze odbędzie się również debata dotycząca prawa do ochrony zdrowia [więcej informacji i formularz zgłoszeniowy].

Punkt Przyjęć Interesantów wraca do Kielc  

Wznowienie działalności Punktu Przyjęć Interesantów Rzecznika Praw Obywatelskich w Kielcach było głównym tematem spotkania rzecznika Adama Bodnara z marszałkiem województwa świętokrzyskiego Adamem Jarubasem. Podczas wizyty w Kielcach rzecznik wziął udział w konferencji „Ustawa inwigilacyjna a prawa obywatelskie” zorganizowanej przez Wyższą Szkołę Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego. Dr Bodnar spotkał się także z uczniami jednego z kieleckich liceów i przeprowadził lekcję w ramach Tygodnia Konstytucyjnego #MojaKonstytucja [więcej].

Budowa linii energetycznych

Rzecznik Praw Obywatelskich w dalszym ciągu podejmuje działania mające na celu zagwarantowanie poszanowania praw osób oraz społeczności lokalnych, których prawnie uzasadnione interesy mogą być naruszane w trakcie realizacji strategicznych inwestycji związanych z budową linii energetycznych (chodzi w szczególności o linię 400 kV Ełk – Granica RP) [więcej].

Ochrona prawna osób uprawnionych do lokali socjalnych

Gminy uznają, że to wyłącznie wierzyciel może domagać się realizacji uprawnienia do lokalu socjalnego. Bez podjęcia działań przez wierzyciela, dłużnik nie trafi na listę osób oczekujących na wynajęcie takiego lokalu. Nadal będzie mieszkać w mieszkaniu, które sąd nakazał opuścić i oddać wierzycielowi. W konsekwencji, dłużnik musi płacić co miesiąc odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego. Brakuje również skutecznej procedury pozwalającej na ocenę przez sąd, czy proponowany lokal socjalny spełnia standardy ustawowe. M.in. w sprawie tych problemów RPO zwrócił się do Ministra Infrastruktury i Budownictwa [więcej].

Prawo skazanych do otrzymywania paczek

Osoby pozbawione wolności kwestionują w skargach do Rzecznika sposób realizacji prawa do otrzymywania paczek. Zastrzeżenia dotyczą zakazu otrzymywania w paczkach owoców i warzyw oraz przyjętej praktyki składania oświadczeń o zgodzie na zastąpienie brakującego artykułu innym, w tej samej cenie, wybranym przez realizującego paczkę. Zastępca RPO zwrócił się do Zastępcy Dyrektora Generalnego Służby Więziennej o wyjaśnienia w tej sprawie [więcej].

Badanie pozbawionych wolności na obecność w organizmie alkoholu lub narkotyków

Osoby przebywające w zakładach karnych i aresztach śledczych kierują skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie badań na obecność w organizmie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych, wykonywanych przez Służbę Więzienną. Pomimo przypadków kwestionowania wyników badań, Służba Więzienna odmawia ich weryfikacji za pomocą badań laboratoryjnych. RPO zwrócił się w tej sprawie do Ministra Sprawiedliwości [więcej].

Wizytacja KMP Salezjańskiego Ośrodka Wychowawczego w Różanymstoku

23-24 maja przedstawiciele KMP przeprowadzili wizytację Salezjańskiego Ośrodka Wychowawczego w Różanymstoku. Placówka została pozytywnie oceniona przez wizytujących. Praca resocjalizacyjna z wychowankami oparta jest na zasadzie wspierania pozytywnych cech nieletnich oraz indywidulanym podejściu do każdego z nich. SOW oferuje wiele form twórczej resocjalizacji, m.in.: zajęcia cyrkowe, zajęcia z jeździectwa, treningi capoeira. Ponadto podejmowane są inicjatywy uczące wychowanków tolerancji wobec innych kultur [więcej].

 Adam Bodnar na odsłonięciu muralu dla Khadijy Ismayilovej

- Polska ma szczególne zobowiązania wobec więźniów politycznych, mamy przecież piękny dorobek „Solidarności”. Właśnie dlatego powinniśmy wspierać takie inicjatywy – mówił dr Adam Bodnar podczas uroczystego odsłonięcia muralu dla Khadijy Ismayilovej. To azerska dziennikarka, która zasłynęła publikacją materiałów demaskujących korupcję wśród kręgów władzy, w tym m.in. wśród członków rodziny prezydenta Azerbejdżanu. Od ponad 500 dni przebywa w więzieniu [więcej].

Patronaty RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich objął Honorowym Patronatem:

• II Ogólnopolskie Forum Studentów z Niepełnosprawnością, które odbyło się w Łodzi pod hasłem: „Prawa studentów z niepełnosprawnościami"
• wydarzenie pod hasłem „Świat pod lupą. Warszawskie Spotkania Międzynarodowe”, które odbędzie się w Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie [więcej]
• konkurs na projekty edukacyjne pod hasłem "Nie wolno zostawiać świata, jakim jest" [więcej]
• konkurs literacki „Potyczki językowe” [więcej]
• XI edycję Akademii Praw Człowieka i Aktywności Obywatelskiej „Inkubator idei", która odbędzie się w Warszawie [więcej]
• projekt społeczny dotyczący równości w edukacji [więcej]
• międzynarodowe sympozjum poświęcone Romom, które odbędzie się w Krakowie [więcej]