Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniu 6 października 2021 r. przedstawicielki Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (KMPT) wizytowały Dział Opieki nad Osobami Nietrzeźwymi wchodzący w skład Miejskiego Centrum Profilaktyki Uzależnień w Krakowie. Dział pełni funkcję izby wytrzeźwień.

Do placówki trafiają osoby dowiezione przez funkcjonariuszy Policji lub strażników Staży Miejskiej z terenu miasta Krakowa oraz kilkunastu gmin, z którymi zostało podpisane porozumienie na świadczenie tego typu usługi. Opłata za pobyt wynosi 326 zł, którą można uiścić na miejscu płacąc kartą płatniczą, co nie jest standardem we wszystkich tego typu placówkach.

Dział może przyjąć ok. 50 osób – zależy to od bieżącego zapotrzebowania na miejsca dla konkretnych grup: kobiety, mężczyźni i osoby poniżej 18 roku życia rozmieszczane są w odrębnych salach. W trakcie wizytacji w Dziale przebywało 7 osób do wytrzeźwienia.

Placówka zapewnia dobre warunki bytowe. Wszystkie sale dla pacjentów są wentylowane. W trakcie wizytacji w pomieszczeniach było czysto, nie było nieprzyjemnego zapachu. Co roku placówka na 2-3 dni jest wyłączana z użytku w celu wykonania prac remontowych m.in. odnowienia ścian. W tym czasie osoby do wytrzeźwienia umieszczane są w policyjnym Pomieszczeniu dla Osób Zatrzymanych przy ul. Mogilskiej w Krakowie. Za dobrą praktykę należy uznać, że w tym czasie do PdOZ oddelegowany jest lekarz na co dzień dyżurujący w izbie wytrzeźwień, zatem osoby pod wypływem alkoholu są pod stałą opieką lekarską.

W dokumentacji medycznej pacjentów znajdują się tzw. mapy ciała, na których zaznaczone są wszelkie obrażenia, blizny, tatuaże, które lekarz dostrzegł oraz opisał podczas badania przy przyjęciu do placówki, co należy ocenić jako dobrą praktykę z punktu widzenia skutecznego badania i dokumentowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, o którym mowa w Protokole Stambulskim.

Za dobrą praktykę wizytujące uznały również udostępnianie osobom, które już wytrzeźwiały czystej odzieży, w tym kurtek. Często zdarza się bowiem, że osoby doprowadzane do placówki są w zdekompletowanej odzieży, a dzięki zgromadzonym artykułom nie muszą opuszczać izby np. boso lub bez koszuli.

W Miejskim Centrum Profilaktyki Uzależnień działa także całodobowy telefon zaufania, pod którym można uzyskać pomoc terapeuty uzależnień. Osoby opuszczające placówkę są informowane, że mogą porozmawiać z osobą, która pełni tam dyżur. 
Wątpliwości wizytujących wzbudziły natomiast nieosłonięte kąciki sanitarne w salach wieloosobowych. Wzmocnienia wymaga także kwestia realizacji prawa do informacji cudzoziemców. Dokumenty, które podpisują cudzoziemcy sporządzane są w języku polskim. Na terenie placówki są dostępne jedynie dwie tablice informacyjne, z krótkimi informacjami po angielsku i niemiecku. Sami pracownicy placówki wskazywali m.in., że przydatne byłyby także informacje po rosyjsku.

KMPT każdorazowo podkreśla, iż przekazana w sposób zrozumiały informacja dotycząca przyczyn pozbawienia wolności, praw i obowiązków w miejscu detencji oraz możliwości złożenia skargi stanowią minimalne gwarancje chroniące osoby pozbawione wolności przed torturami lub innymi formami złego traktowania.

Szczegółowe wnioski oraz rekomendacje KMPT zostaną przedstawione w raporcie z wizytacji.