Zapomniane cmentarze – jak je chronić. Spotkanie Rzecznika Praw Obywatelskich z ekspertami, prawnikami, przedstawicielami organizacji pozarządowych
O tym, co zrobić, aby chronić stare zapomniane cmentarze i ocalić wielokulturowe dziedzictwo historyczne, rozmawiano 15 listopada 2018 r. podczas spotkania zorganizowanego przez Adama Bodnara w Biurze RPO.
Dyskutowali o tym eksperci, prawnicy, przedstawiciele organizacji pozarządowych, przedstawiciele różnych wyznań. Przybyli pasjonaci sztuki sepulkralnej, zrzeszeni w stowarzyszeniach propagujących wiedzę historyczną i chroniących zabytki, jak również działający niezależnie.
Cmentarze wyznaniowe, które nie zostały zgłoszone do rejestru zabytków (ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową) nie podlegają ochronie prawnej. Takie cmentarze należą do osób prywatnych lub gminy i niestety często są sprzedawane lub wykorzystywane do celów komercyjnych (np. teren cmentarza zamieniany jest na parking lub działkę budowlaną).
Rzecznik z własnej inicjatywy podejmował sprawy związane z dewastacją starych cmentarzy (np. cmentarza żydowskiego w Maszewie, w woj. zachodniopomorskim). Działania w tej sprawie wykazały, że problem jest znacznie szerszy i dotyczy cmentarzy różnych wyznań w całym kraju.