Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W kolejnym wystąpieniu Rzecznicy: Praw Obywatelskich i Praw Dziecka zwrócili uwagę na wciąż nierozwiązany problem aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych.

Regulacje zawarte w art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, które dotyczą aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych, stanowią, że w przypadku, gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika (tę rolę pełni ośrodek pomocy społecznej) zobowiązuje go do zarejestrowania się - jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy. Ośrodek informuje też właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej takiego dłużnika alimentacyjnego.

Z informacji o realizacji ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów w 2015 r. opublikowanej na stronie internetowej MRPiPS wynika, że poinformowanie powiatowego urzędu pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika stanowiło tylko 6,85% działań podejmowanych wobec dłużników, zaś zobowiązanie dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się w urzędzie pracy jako osoby bezrobotnej albo poszukującej pracy stanowiło tylko 8,10% skuteczności działań. Te dane jednoznacznie wskazują, że działania podejmowane w oparciu o przepisy art. 5 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów są niewystarczające i nieskuteczne.

Rzecznicy zauważyli, że podejmowanie stosownych działań w sytuacji, gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań - z powodu braku zatrudnienia - wymaga ścisłej współpracy pomiędzy ośrodkiem pomocy społecznej a urzędem pracy. W obecnym stanie prawnym ośrodek musi zobowiązać dłużnika do zarejestrowania się w urzędzie pracy. Nie otrzymuje jednak żadnej informacji zwrotnej w przypadku, gdy dłużnik, który nie znalazł pracy wyrejestruje się z urzędu.

Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka zwrócili się do Minister z prośbą o dokonanie analizy podniesionej problematyki i rozważenie podjęcia stosownych działań, w szczególności w zakresie wprowadzenia obowiązku przekazywania przez urząd pracy ośrodkowi pomocy społecznej informacji o zmianie statusu dłużnika jako osoby bezrobotnej.