Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Wątpliwości Rzecznika budzi pozostawienie, mimo wprowadzenia instrukcji Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie zapobiegania samobójstwom osób pozbawionych wolności, zapisów zarządzenia Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia i organizacji pracy penitencjarnej oraz zakresów czynności funkcjonariuszy i pracowników działów penitencjarnych i terapeutycznych.

Obie regulacje określają procedurę postępowania wobec osadzonych dokonujących próby samobójczej, jednak w odmienny sposób.

Zgodnie z zarządzeniem, należy najpierw sporządzić wniosek o ukaranie osoby dokonującej aktu samoagresji karą dyscyplinarną, a dopiero potem rozważyć, czy możliwe jest odstąpienie od wymierzenia kary, w przypadku gdy podłożem samoagresji był stan emocjonalny.

W instrukcji natomiast taki obowiązek nie został wskazany. Z postanowień Kodeksu karnego wykonawczego wynika, że odpowiedzialność dyscyplinarna i finansowa (związana z kosztami leczenia) może dotyczyć tylko tych osób, które w celu wymuszenia określonej decyzji lub postępowania organu wykonawczego lub uchylenia się od obowiązku powodują u siebie uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o rozważenie celowości wprowadzenia zasad ujednolicających praktykę postępowania z osadzonymi podejmującymi próby samobójcze lub dokonującymi samouszkodzeń, w sposób gwarantujący wykluczenie z grona karanych za to zawinienie tych osadzonych, którzy nie popełnili go instrumentalnie.

KMP.571.56.2014