Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Odmowa wpisu na listę radców prawnych osoby, która zdała egzamin radcowski, a  nie odbyła aplikacji radcowskiej, nie była zasadna – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Po stronie skarżącej, na jej prośbę, do postępowania przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich.

6 czerwca 2018 r. WSA (sygn. akt VI SA/Wa 400/18) oddalił skargę Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych na decyzję Ministra Sprawiedliwości w sprawie uchylenia uchwały o odmowie wpisu na listę radców prawnych. O takie rozstrzygnięcie wnosił RPO.

Powodem odmowy wpisu skarżącej na listę radców prawnych, po zdanym przez nią egzaminie radcowskim, było uznanie, że nie spełnia ona warunku określonego w przepisach ustawy o radcach prawnych  w  art. 24 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 25 ust. 2 pkt 4 u.r.p.  – tzn. okresu zatrudnienia w urzędach organów władzy publicznej oraz legitymowaniem się doświadczeniem w wykonywaniu czynności prawniczych w urzędzie organu władzy publicznej i w kancelarii radcy prawnego.

Ten ostatni przepis określa wymogi, których wypełnienie uprawnia do dopuszczenia do egzaminu radcowskiego. Dlatego w ocenie Rzecznika Rada OIRP, dokonując rozszerzającej i nieuprawnionej wykładni określonych w art. 24 ust. 1 ustawie o radcach prawnych przesłanek warunkujących wpis na listę radców prawnych - w postaci samodzielnej oceny, czy skarżąca była uprawniona do przystąpienia do egzaminu radcowskiego bez odbycia aplikacji radcowskiej - wyszła poza zakres kompetencji uprawniających do odmowy wpisu.

W piśmie procesowym do WSA RPO przywołał stanowiska innych okręgowych izb radców prawnych, zgodnie z którymi pozytywny wynik egzaminu radcowskiego stanowi podstawę do uchwały o wpisie, a rada OIRP nie bada, czy osoba której dotyczy uchwała spełniła przesłanki z art. 25 ust. 2 pkt. 4 u.r.p. 

RPO podkreślał, że wszystkie okręgowe izby radców prawnych tworzą jeden samorząd zawodowy. Tym samym odmienne traktowanie przez poszczególne izby osób w znajdujących się w jednakowej sytuacji (czyli składających wniosek o wpis na listę radców prawnych po zdanym egzaminie radcowskim, bez odbycia aplikacji) - w wyniku dokonywania przez nie sprzecznej wykładni przepisów prawa powszechnie obowiązującego - prowadzi do naruszenia konstytucyjnej zasady równości wobec prawa.

Stanowisko Rzecznika znajduje potwierdzenie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 17 listopada 2017 r. (sygn. akt II GSK 447/16).

VII.561.18.2018