Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Prokurator Generalny podzielił stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie niekonstytucyjności przepisu ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów. Zaskarżony przez RPO przepis upoważnia Ministra Zdrowia do ogłoszenia w drodze obwieszczenia sposobu stwierdzenia trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu.

Rzecznik podkreślił we wniosku, że obwieszczenie, zgodnie z Konstytucją, nie jest źródłem prawa i dlatego nie może być właściwą formą dla realizacji tego upoważnienia. Termin „obwieszczenie” oznacza „komunikat”, „ogłoszenie”, „zawiadomienie” o charakterze oficjalnym. W dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego ustalono, że treść obwieszczenia nie może wybiegać poza odzwierciedlenie obowiązującego ustawodawstwa.  Kwestionowane we wniosku upoważnienie ustawowe jest niezgodne ze standardami konstytucyjnymi, ponieważ upoważnia Ministra Zdrowia do wprowadzenia w drodze obwieszczenia treści o charakterze normatywnym.

Regulacje, których dotyczy wniosek RPO odnoszą się do zagadnienia prawnej ochrony życia, które stanowi wartość nadrzędną oraz źródło wszelkich pozostałych praw człowieka. Stwierdzenie nieodwracalnego ustania czynności mózgu wyznacza kres prawnej ochrony życia, dlatego też materia tej regulacji powinna być zastrzeżona dla wyłączności ustawy.