Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W webinarium zorganizowanym przez kancelarię prawną Rzecznik opowiadał o swojej drodze zawodowej, działaniach pro bono i roli aktywności społecznej prawników.
• Na przyszłość musimy się zastanowić nad źródłami kryzysu praworządności w Polsce, czas na porządną reformę. Niezbędny jest powszechny program edukacji obywatelskiej. Niezwykle doceniam też działania pro bono – to jedna z najważniejszych zdobyczy transformacji.
• Jeśli zajmujesz się prawami człowieka, to musisz nauczyć się słuchać: w sposób nie tylko empatyczny, ale też pragmatyczny: co można zrobić, jak można pomóc – zaapelował do młodych prawników Adam Bodnar.

Rzecznik Praw Obywatelskich wziął udział w webinarium dla prawników. Opowiadał o swojej drodze zawodowej, wyzwaniach kadencji, doświadczeniach w pracy pro bono i aktywizmie.

Pamiętam moment, w którym wysyłaliśmy pierwszą opinię przyjaciela sądu w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka – opowiadał Adam Bodnar -  Na tamten czas było to pionierskie, teraz takich opinii wysyłamy wiele: przygotowujemy je w BRPO, piszą je fundacje. Coś co kiedyś wydawało się rozwiązaniem niestandardowym, dzisiaj pełni ważną rolę w mechanizmie demokracji.

Rzecznik podkreślił rolę aktywnego i kreatywnego zaangażowania w tworzenie rzeczywistości prawnej i społecznej środowiska prawniczego.

Zdaniem RPO, dzięki wielu zaangażowanym prawnikom i prawniczkom, przebieg zmian systemowych, który obserwujemy od 2015 roku nie toczy się tak dynamicznie, jak na Węgrzech. W Polsce do dzisiaj słychać głośny sprzeciw, czego przykładem może być marsz 1000 tóg na początku 2020 roku. Adam Bodnar podkreślił, że wierzy, że dzięki tej energii społecznej i zaangażowaniu prawników lawina zmian oddalających Polskę od demokracji kiedyś się zatrzyma się. Niestety naprawienie tego co się wydarzyło będzie bardzo trudne.

Rzecznik poruszył także temat praworządności w Polsce i podkreślił, że do 2015 roku nie było całościowej reformy sądownictwa. A przecież wiele osób taką potrzebę odczuwało, przed wszystkim obywateli – narastała powoli niechęć do sądów czy prawników. RPO wymienił ważne obszary do zreformowania: naprawić KRS, przywrócił rozdział pomiędzy funkcją ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, a także nawiązać współpracę z organizacjami międzynarodowymi w budowaniu zaplecza merytorycznego oraz przeprowadzeniu reformy sądownictwa – da to poczucie stabilizacji i potrzebne wsparcie.

Na przyszłość musimy się zastanowić nad źródłami kryzysu praworządności w Polsce. Powszechny program edukacji obywatelskiej jest niezbędny. Konkretne działania to także zaangażowanie prawników pro bono – zdaniem Rzecznika to jedna z najważniejszych zdobyczy transformacji, a społeczna odpowiedzialność prawników to podstawa demokracji. Adam Bodnar nawiązał do sprawy pro bono, w którą byłem zaangażowany, a która dotyczyła braku powołania 9 sędziów w trakcie procedury prezydenta Kaczyńskiego. Ta sprawa pokazywała, że zaangażowanie w obronę praworządności jest fundamentem i niezbędnym standardem. RPO ocenił, że ta sprawa miała duży potencjał, który został zmarnowany, co ciekawe wróciła ona teraz do nas w efekcie działania ETPC.

RPO zwrócił się także z apelem do prawników: jeśli zajmujesz się prawami człowieka, to musisz nauczyć się słuchać: w sposób nie tylko empatyczny, ale też pragmatyczny. Słuchając należy sobie zadawać pytanie „co można zrobić, jak mogę pomóc” – to nie tylko wyraz społecznej dojrzałości i szacunku do drugiego człowieka, ale też sposób na tworzenie kreatywnych i skutecznych rozwiązań prawnych.