Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Dr Janusz Kochanowski, Rzecznik Praw Obywatelskich uczestniczył w sesji otwierającej warsztaty na temat zapobiegania torturom w miejscach odosobnienia. Warsztaty dla pracowników krajowych instytucji praw człowieka z regionu Europy i Środkowej Azji organizuje w Warszawie w dniach 11 – 14 września Stowarzyszenie Zapobiegania Torturom (APT), pozarządowa organizacja Faham oraz Biuro Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka - 11 września 2006 r.

Szanowni Państwo!

Jako współorganizator i jeden z gospodarzy rozpoczętego właśnie regionalnego szkolenia nt. zapobiegania torturom mam zaszczyt i przyjemność przywitać wszystkich Państwa.

Witam w Polsce i witam w Warszawie gości zagranicznych - uczestników szkolenia, którym życzę podniesienia tutaj praktycznych umiejętności
w monitorowaniu miejsc odosobnienia, ale też wielu pozytywnych wrażeń płynących z poznawania naszej stolicy.

Przygotowanie i realizacja programu szkoleniowego w dziedzinie zapobiegania torturom, który został przez te organy zaadresowany do krajowych instytucji praw człowieka w różnych regionach świata, bardzo dobrze trafia w obecne potrzeby naszych społeczeństw.
Pomimo rozwoju cywilizacyjnego, w wielu krajach mamy do czynienia z kryzysem systemów penitencjarnych, przepełnieniem obiektów więziennych i policyjnych oraz występującymi tam przypadkami tortur i innego nieludzkiego traktowania.
Przepełnienie więzień to dzisiaj problem prawie wszystkich państw europejskich, w tym Polski. Dlatego w maju bieżącego roku zwróciłem się do wszystkich ombudsmanów krajowych w Europie z pytaniem, jak inne państwa radzą sobie z tym problemem oraz jaki jest udział ombudsmana w jego rozwiązywaniu. Otrzymuję w tej sprawie bardzo interesujące informacje, które są pomocne w pracy mojego Biura. Wynika z nich niejednokrotnie, że rzetelna wiedza o sytuacji uwięzionych i możliwości podejmowania interwencji w ich sprawach opiera się na systematycznych i fachowo przeprowadzonych wizytacjach miejsc odosobnienia.

My także postawiliśmy na stały monitoring miejsc zatrzymania, placówek leczniczych, zakładów wychowawczych i resocjalizacyjnych dla dzieci i młodzieży, czy jednostek wojskowych. Każdego roku pracownicy podległego mi Biura wykonują kilkadziesiąt wizytacji tych miejsc. W niektórych sam uczestniczę. O sytuacji uwięzionych w Polsce będzie mówił jutro uczestnikom szkolenia, Pan Dyrektor Zagórski.
Program szkoleniowy APT i Biura Wysokiego Komisarza NZ służy również realizacji Protokołu fakultatywnego z 18 grudnia 2002 r. do Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur (tzw. OPCAT). Polska jest stroną Protokołu, który wszedł w życie w czerwcu bieżącego roku.

Tworzone na jego podstawie w poszczególnych państwach tzw. krajowe mechanizmy prewencji będą miały za zadanie regularnie sprawdzać sposób traktowania osób pozbawionych wolności w miejscach zatrzymań oraz współpracować w tym zakresie z Podkomitetem do spraw prewencji w Genewie. W Polsce zdecydowano, że ten "krajowy mechanizm" zostanie utworzony w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Zgodnie z Konstytucją RP urząd Rzecznika spełnia bowiem wymagane od "mechanizmu" kryterium niezawisłości i niezależności od innych organów.

Liczę, że w przyszłej pracy "krajowych mechanizmów prewencji" duże znaczenie dla wprowadzenia jednolitych standardów wizytacji będą miały szkolenia, takie jak to zorganizowane właśnie w Warszawie.

Życzę Państwu pozytywnych doświadczeń z pobytu w naszej stolicy.

- Wystąpienie dr Janusza Kochanowskiego, Rzecznika Praw Obywatelskich podczas regionalnego szkolenia nt. zapobiegania torturom w miejscach odosbonienia (wersja angielska)