Jakie są standardy dotyczące wyrażania poglądów przez urzędników? Rzecznik bada sprawę m.in. w związku ze sprawą p. Kamila Zaradkiewicza
Po tym, jak grupa posłów PiS wystąpiła do Rzecznika Praw Obywatelskich o „zbadanie zasadności nałożonego na Dyrektora Zespołu Orzecznictwa i Studiów Biura Trybunału Konstytucyjnego [Kamila Zaradkiewicza] zakazu wypowiadania się w mediach publicznych oraz skierowanej do niego propozycji ustąpienia z dotychczas pełnionej funkcji, z punktu widzenia zgodności tych działań ze standardami ochrony praw człowieka wynikającymi z Konstytucji RP, ustaw oraz Europejskiej Konwencji Praw Człowieka”, Rzecznik podjął sprawę i bada, jak wygląda kwestia prawa urzędników do wyrażania swoich opinii (tzw. badanie samej sprawy - faza in rem, VII.564.13.2016).
Rzecznik sprawdza więc, jakie standardy obowiązują obecnie w:
- Służbie cywilnej
- Służbie zagranicznej
- Kancelarii Sejmu
- Kancelarii Senatu
- Trybunale Konstytucyjnym
- Sądzie Najwyższym
- i Naczelnym Sądzie Administracyjnym
Rzecznik pyta zatem szefów tych instytucji
- czy, a jeśli tak, to jakie wewnętrzne zasady obowiązują w sprawie kontaktów z mediami,
- czy wskazane zasady zostały określone w wewnętrznym akcie prawnym odnoszącym się do uprawnień i obowiązków; (jeśli tak, to RPO prosi o ich udostępnienie),
- czy procedury te zostały opracowane na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego; jeśli tak, to jakie przepisy prawa powszechnie obowiązującego były podstawą tych procedur,
- jeśli zasady te nie zostały określone w wewnętrznym akcie prawnym, to jaka praktyka jest stosowana odnośnie do kontaktów z mediami,
- czy wskazane powyżej zasady różnią się w zależności od zajmowanego stanowiska, a jeśli tak, to jakie zasady obowiązują na stanowiskach w poszczególnych grupach,
- czy wskazane powyżej zasady uwzględniają standardy dotyczące wolności wyrażania swoich poglądów wynikające z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w tym m.in. wyrok w sprawie Wojtas-Kaleta przeciwko Polsce (skarga nr 20436/02), czy w sprawie Fuentes Bobo przeciwko Hiszpanii (skarga nr 39293/98).
Rzecznik zwrócił się także do dyrektora Kamila Zaradkiewicza, czy życzy sobie, by RPO podjął działania odnoszące się do indywidualnego aspektu tej sprawy.