Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W wystąpieniu generalnym do resortu finansów Rzecznik Praw Obywatelskich zwracał uwagę, że organy podatkowe prezentują niekorzystne stanowisko dla podatników w kwestii obowiązku podatkowego w podatku rolnym oraz w podatku od nieruchomości.

Analiza skarg kierowanych do Rzecznika wskazuje, że w sytuacji, w której jeden ze współwłaścicieli solidarnie zobowiązanych do zapłaty podatku korzysta ze zwolnienia podatkowego, organy domagają się zapłaty całości zobowiązania również w części przypadającej na podatnika zwolnionego.

Zdaniem Rzecznika takie stanowisko jest sprzeczne z aktualnym orzecznictwem sądów administracyjnych. Zgodnie z ukształtowaną linią orzeczniczą, solidarna odpowiedzialność współwłaścicieli za zobowiązanie podatkowe nie wyklucza skorzystania z ustawowego prawa do zwolnienia z obowiązku podatkowego. Oznacza to, że istnienie zwolnienia z podatku powinno skutkować uwzględnieniem tej okoliczności przy określaniu zobowiązania podatkowego.

Rzecznik podkreślał, że pomijanie przez resort finansów poglądów judykatury budzi zastrzeżenia z punktu widzenia konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawa oraz zasady zaufania obywateli do organów podatkowych.
Z odpowiedzi udzielonej Rzecznikowi wynika, że Minister Finansów zrewidował swój pogląd. Resort zapewnił Rzecznika, że aprobuje korzystne dla podatników stanowisko obecnie prezentowane w orzecznictwie. Wyjaśniono, że w przypadku, gdy jeden ze współwłaścicieli nieruchomości, którym przysługują określone udziały w prawie własności, korzysta z podmiotowego zwolnienia z podatku, należy pomniejszyć podatek obliczony od całej nieruchomości o kwotę wynikającą z opodatkowania części korzystającej ze zwolnienia z podatku, obliczoną stosownie do wielkości udziału we współwłasności podatnika korzystającego ze zwolnienia.

Resort nie znalazł jednak podstaw do podjęcia interwencji ustawodawczej, mającej na celu doprecyzowanie przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku rolnym.

Dodać należy, że poruszony przez Rzecznika problem, był przedmiotem obrad sejmowej Komisji ds. Petycji. Na posiedzeniu 8 czerwca 2016 r. Komisja wydała rekomendację co do konieczności przeprowadzenia zmian legislacyjnych uniemożliwiających obciążenie współwłaściciela nieruchomości zapłatą podatku w części dotyczącej udziału przypadającego na drugiego współwłaściciela, zwolnionego z obowiązku jego zapłaty.

Rzecznik będzie monitorował stan prac w tym obszarze.