Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymał nagrodę  Architekt Rozwoju 2018, przyznawaną przez United Nations Global Compact Poland
• To wyróżnienie wszystkich osób, które budowały Urząd RPO od początku działalności w 1988 r. - uznał RPO Adam Bodnar
• Podkreślił, że urząd ten był zawsze lojalny wobec prawa i wobec obywateli  

W 2018 r. UN Global Compact nagrodził instytucje, które stoją na straży przestrzegania i ochrony praw człowieka w Polsce. Laureaci to m.in. RPO, RPD, Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Katolicka Wspólnota Chleb Życia, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Fundacja La Strada. 

Global Compact jest największą na świecie inicjatywą ONZ na rzecz społecznej odpowiedzialności biznesu i wspierania zrównoważonego rozwoju. Global Compact stara się powiązać strategiczne działania biznesu z  podstawowymi zasadami z zakresu praw człowieka, praw pracowniczych, ochrony środowiska i przeciwdziłania korupcji.

Nagrody wręczono 15 października 2018 r. podczas uroczystej gali w Warszawie. Świętowano także 70. rocznicę uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.

W uzasadnieniu nagrody podkreślono, że RPO to instytucja, dzięki której tworzone są podstawy społeczeństwa zbudowanego na poszanowaniu praw człowieka w rozumieniu szerszym niż to wynikające bezpośrednio z litery prawa. Taka działalność jest prawdziwą pracą u podstaw, odpowiadającą na potrzeby Polaków w obszarze edukacji społecznej, jednocześnie podejmującą ważne interwencje.

OdbieraJąc statuetkę Architekt Rozwoju 2018, Adam Bodnar mówił, że rozumie tę nagrodę jako wyróżnienie wszystkich osób, które budowały urząd RPO od rozpoczęcia jego działalności 1 stycznia 1988 r. To dzieło wszystkich Rzeczników, którymi byli: prof. Ewa Łętowska, prof. Tadeusz Zieliński, prof. Adam Zieliński, prof. Andrzej Zoll, dr Janusz Kochanowski i prof. Irena Lipowicz. Ciężką i konsekwentną pracą przyczynili się oni do zbudowania autorytetu tego urzędu i jego faktycznej roli w państwie. To także dzieło wspaniałych, oddanych i kompetentnych pracowników. 

Według Adama Bodnara fenomen urzędu RPO polega na tym, że przez 30 lat zachował on względną stabilność, pryncypialność i wierność celom, do których został powołany. - Był zawsze lojalny wobec prawa i wobec obywateli, pomimo zmieniającego się społecznego i bardzo często otoczenia politycznego - mówił. Każdy z Rzeczników bronił niezależności tego urzędu. Zawsze wymagało to zarówno odwagi, jak i poczucia realizmu, bo tylko tak można było w zmieniających się warunkach skutecznie bronić praw należnych obywatelom.

Obecnie instytucja RPO znalazła się w nowej sytuacji. Zagrożenia i obawy dotyczące stanu przestrzegania praw obywatelskich zawartych w Konstytucji RP osiągnęły niespotykaną dotychczas skalę. - Mógłbym o tych zagrożeniach mówić tutaj dużo, bardzo dużo. Znajdujemy się jednak w gronie osób w różny sposób związanych z Organizacją Narodów Zjednoczonych i siecią Global Compact, wystarczy więc czytać informacje i raporty tych instytucji na temat stanu przestrzegania praw człowieka w Polsce, w różnych aspektach, aby wiedzieć jak poważną mamy sytuację - oświadczył Rzecznik.

Uzasadnienie kapituły konkursu Architekt Rozwoju 2018 głosi, że w tym roku nagrodzono instytucje, które niezłomnie stoją na straży przestrzegania i ochrony praw człowieka w Polsce. Zdaniem RPO słowo „niezłomny” jest nadużywane w opisie polskiej historii i teraźniejszości. Dlatego osobiście wolałby używać określenia instytucji "konsekwentnie stojących na straży Konstytucji i demokratycznych standardów". Taki jest urząd RPO. 

- I choć jest coraz trudniej, bo sytuacja w Polsce i na świecie zmienia się, nie zawsze w sposób korzystny dla praw człowieka, to chciałem państwa zapewnić, że będziemy z całych sił starali się dotrzymać tych standardów. Na miarę naszych możliwości, być właśnie współtwórcami i Architektami Rozwoju  – tak społeczeństwa obywatelskiego, jak i praworządnego państwa. Bo tylko wtedy ten rozwój może być zrównoważony. O co, jak sądzę, ostatecznie nam wszystkim chodzi - zakończył Adam Bodnar.

Podczas gali opublikowano także Yearbook 2018/19, w którym zaprezentowano wydarzenia realizowane z partnerami biznesowymi i rządowymi. Firmy zaprezentpowały swoje działania i polityki zrównoważonego rozwoju oraz wiążące się z implementacją SDG (Sustainable Development Goals) w Polsce. SDG  to Cele Zrównoważonego Rozwoju, przyjęte przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2015 r.  Wyznaczają one ścieżkę na kolejne 15 lat, która ma prowadzić m.in. do zlikwidowania na świecie skrajnego ubóstwa, nierówności społecznych i ekonomicznych.