Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Ludzie skarżą się na opóźnienia przy rozpoznawaniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniosków o rodzinny kapitał opiekuńczy  
• Ustawa przewiduje na to na dwumiesięczny termin 
• Rzecznik Praw Obywatelskich pyta ZUS o przyczynę opóźnień
• AKTUALIZACJA: Wydłużenie przetwarzania wniosków wymusiły konieczność weryfikacji danych w odpowiednich rejestrach i bazach oraz wynikające z tego niezgodności  – głosi odpowiedź ZUS
• Dokładamy wszelkich starań, aby wnioski były rozpatrywane z zachowaniem najwyższych  standardów jakości i terminowości

Rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje na dziecko w wieku od 12. do 35. miesiąca. Świadczenie wyniesie w sumie do 12 tys. zł na drugie i każde kolejne dziecko. Nie zależy to od dochodu rodziny.  

Do RPO trafiło ostatnio wiele skarg na opóźnienia przy rozpoznawaniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniosków o świadczenie na podstawie ustawy z 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym.

Przepis art. 32 ust. 1 ustawy określa dwumiesięczny maksymalny termin dla ZUS na rozpatrzenie wniosku, licząc od dnia jego złożenia. 

Większość skarg dotyczy wniosków złożonych na początku stycznia 2022 r. A skarżący nie otrzymywali żadnych informacji o nieprawidłowościach po złożeniu wniosku.

W jednej ze skarg obywatelka wskazała, że na infolinii ZUS dostała informację, że „ich terminy nie obowiązują, a czas mają tak czy inaczej wydłużony do końca marca, ale nie obiecują, że wnioski wszystkie zostaną rozpatrzone”.

O podanie przyczyny opóźnień w rozpatrywaniu wniosków zastępca RPO Stanisław Trociuk poprosił  Dorotę Bieniasz, członka zarządu ZUS, która nadzoruje pion świadczeń i orzecznictwa.

Odpowiedź ZUS

Obsługę świadczeń dla rodzin z dziećmi Zakład Ubezpieczeń Społecznych realizuje od lipca 2021 r., kiedy to z sukcesem podjęliśmy obsługę świadczeń programu Dobry start (tzw. 300+) - odpisała Dorota Bieniasz.

Natomiast od stycznia 2022 r. realizujemy kolejne ważne zadanie, jakim jest obsługa świadczeń z rządowych programów Rodzina 500+ i Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO).

Zakład jest odpowiedzialny za pełen proces obsługi tych programów, tj. za przyjęcie elektronicznych wniosków, ustalenie uprawnień i wypłatę świadczeń, dlatego zdecydowaliśmy, że będzie on realizowany w ramach analogicznych zautomatyzowanych rozwiązań, które zastosowano przy realizacji programu Dobry start.

Od 1 stycznia 2022 r. do dnia 28 marca 2022 r. odnotowaliśmy wpływ ok. 472 tys. wniosków o rodzinny kapitał opiekuńczy na ok. 486 tys. dzieci.

Na dzień 28 marca 2022 r. obsłużyliśmy wnioski na ok. 452 tys. dzieci, co oznacza, że zrealizowaliśmy już ok. 93 % wpływu wniosków o rodzinny kapitał opiekuńczy.

Uprawnienia do świadczeń w zdecydowanej większości przypadków rozpatrywane są automatycznie bez udziału pracowników, na podstawie informacji zawartych we wniosku oraz danych w dostępnych rejestrach.

Natomiast w sprawach, w których konieczna jest dodatkowa weryfikacja albo niezbędne jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego z klientem sprawy kierowane są do ręcznej obsługi przez pracownika.

Z uwagi na kumulację dzieci, które w dniu uruchomienia programu osiągnęły już wiek uprawniający do rodzinnego kapitału opiekuńczego, nie we wszystkich sprawach dotyczących tego świadczenia, w których wnioski zgłoszono w styczniu br., udało nam się podjąć postępowania w ustawowym terminie, tj. w ciągu 2 miesięcy od dnia ich zgłoszenia.

Konieczność weryfikacji danych w odpowiednich rejestrach i bazach oraz wynikające z tego niezgodności, wymusiły wydłużenie procesów przetwarzania wniosków.

Jednakże pragnę Pana zapewnić, że mając świadomość jak ważne społecznie są to programy, dokładamy wszelkich starań, aby wnioski o przewidziane w nich świadczenia rozpatrywane były z zachowaniem najwyższych standardów jakości i terminowości.

Odnosząc się do indywidualnej sprawy wskazanej w Pana wystąpieniu potwierdzam, że wnioskodawczyni zgłosiła wniosek o RKO 1 stycznia 2022 r. Ponieważ informacje w nim zawarte nie zostały pozytywnie zweryfikowane w oparciu o dane w rejestrach publicznych, sprawa wymagała dodatkowej weryfikacji, po której przyznaliśmy prawo do świadczenia, o czym poinformowaliśmy klientkę zawiadomieniem z 26 marca 2022 r. Natomiast należności obejmujące wyrównanie od stycznia br. wypłaciliśmy na konto bankowe 31 marca 2022 r.

III.7064.138.2022