Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Podczas urlopu wychowawczego żołnierz zawodowy nie pobiera uposażenia, wobec czego nie otrzymuje również świadczenia mieszkaniowego
• Rzecznik Praw Obywatelskich pisze w tej sprawie do wicepremiera, ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza
• Przebywanie na urlopie wychowawczym nie pozbawia ani nie zawiesza prawa żołnierza zawodowego do zakwaterowania, w związku z czym powinien on mieć również prawo do wypłaty świadczenia mieszkaniowego - odpowiada resort.

Wnioski do RPO wskazują na wątpliwości związane z nierównym traktowaniem żołnierzy korzystających z prawa do zakwaterowania, w rozumieniu ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP. 

Zgodnie z jej art. 21 ust. 1-3 żołnierzowi zawodowemu od dnia wyznaczenia na pierwsze stanowisko służbowe do dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej przysługuje prawo do zakwaterowania na czas służby w miejscowości, w której żołnierz pełni służbę, albo w miejscowości pobliskiej albo za jego zgodą w innej miejscowości. 

Prawo to jest realizowane formach: 

• przydziału kwatery albo innego lokalu mieszkalnego,
• przydziału miejsca w internacie albo kwaterze internatowej,
• wypłaty świadczenia mieszkaniowego. 

Formę wybiera dany żołnierz. Problem pojawia się, gdy prawo to jest na wniosek żołnierza realizowane w formie wypłaty świadczenia mieszkaniowego, a żołnierz korzysta w tym czasie z urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego. 

W przypadku korzystania z urlopu macierzyńskiego i wychowawczego świadczenie mieszkaniowe przysługuje przez czas pobierania uposażenia. Tymczasem żołnierz zawodowy przebywający na urlopie wychowawczym podlega przepisom Kodeksu pracy i nie otrzymuje uposażenia.

Gdy żołnierz zawodowy realizuje prawo do zakwaterowania w formie przydziału kwatery albo innego lokalu mieszkalnego lub przydziału miejsca w internacie albo kwaterze internatowej, ustawodawca nie odbiera mu prawa do zakwaterowania przez czas przebywania na urlopie wychowawczym.

Rozwiązanie takie może naruszać zasadę równego traktowania, gdyż w nieporównywalnie lepszej sytuacji znajdują się żołnierze korzystający z prawa do zakwaterowania w naturze niż żołnierze pobierający świadczenie mieszkaniowe - podkreśla Marcin Wiącek w piśmie do MON. Dlatego wnosi o rozważenie inicjatywy ustawodawczej w celu zniwelowania tej nierówności.

Odpowiedź Pawła Bejdy, sekretarza stanu w MON

Podniesiona kwestia została dostrzeżona przez resort obrony narodowej, niemniej należy podziękować Panu Rzecznikowi za przekazane spostrzeżenia związane z omawianym zagadnieniem tj. koniecznością podjęcia zmian prawnych w zakresie zapewnienia równego traktowania żołnierzy korzystających z prawa do zakwaterowania w naturze i żołnierzy pobierających świadczenie mieszkaniowe.

Dokonana przez resort obrony narodowej pogłębiona analiza zgłoszonych zagadnień wykazała, że w przedmiotowej sprawie należy podjąć próbę nowelizacji obowiązujących przepisów w taki sposób, aby wypłata świadczenia mieszkaniowego powiązana była z realizacją prawa do kwatery, a nie z uposażeniem. Przyjęcie takiej interpretacji uzasadnia fakt, iż przebywanie na urlopie wychowawczym nie pozbawia, ani nie zawiesza prawa żołnierza zawodowego do zakwaterowania. W związku z czym, powinien on mieć również prawo do wypłaty świadczenia mieszkaniowego.

W ocenie Ministerstwa Obrony Narodowej aktualizacja stosownych przepisów wychodzi również naprzeciw szeroko rozumianej polityce prorodzinnej i demograficznej, zważywszy, że świadczenie to stanowi element zabezpieczenia życiowych potrzeb żołnierzy i ich rodzin. Zatem zostanie podjęta procedura wprowadzenia odpowiednich zmian w regulacjach prawnych, które przyczynią się do poprawy opisanej sytuacji.

XII.7043.105.2025