Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik wyraził swoje zaniepokojenie w związku z realizacją postanowień Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych sporządzonej w Nowym Jorku 13 grudnia 2006 r. Dokument nakłada na państwa-strony obowiązek zapewnienia osobom głuchym i głuchoniewidomym możliwości komunikowania się w urzędach za pomocą języków niewerbalnych lub też wsparcia ze strony przewodników, lektorów lub tłumaczy języków migowych. Wybór sposobu komunikowania się leży po stronie osoby niepełnosprawnej.

Niestety z informacji napływających do Biura Rzecznika wynika, że w przypadku osób głuchych blisko jedna czwarta urzędów nie wywiązuje się z obowiązków narzucanych przez ustawę o języku migowym, jeśli chodzi o osoby głuchoniewidome liczba ta rośnie do trzech czwartych.

Ponadto Rzecznik zwrócił uwagę na potrzebę rozszerzenia katalogu podmiotów zobowiązanych do udostępnienia usług tłumaczeniowych dla osób głuchych i głuchoniemych tak, aby obowiązek ten dotyczył wszystkich instytucji finansowanych lub współfinansowanych ze środków publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem placówek medycznych.

Dodatkowo Rzecznik wskazał, by zrezygnowano z wymogu posiadania przez osobę głuchą i głuchoniemą orzeczenia o niepełnosprawności, które warunkuje dostęp do bezpłatnych usług tłumaczeniowych. Ubieganie się o taki dokument stanowi bowiem prawo, a nie obowiązek osoby niepełnosprawnej.

Kolejną kwestią wymagającą uwagi zdaniem Rzecznika jest konieczność uregulowania zasad refundacji kosztów tłumacza wynajętego przez osobę głuchą lub głuchoniewidomą ze środków podmiotu zobowiązanego do tego świadczenia. Z wniosków napływających do biura RPO wynika, że uzyskanie dofinansowania na ten cel napotyka na przeszkody z powodu niewystarczających zasobów pieniężnych przeznaczonych na ten cel.

Na zakończenie RPO wskazał również na brak państwowego systemu certyfikacji tłumaczy języka migowego.

Rzecznik zwrócił się do Przewodniczącej z prośbą o analizę załączonych rekomendacji oraz poinformowanie o podejmowanych działaniach mających na celu zapewnienie pełnej dostępności urzędów administracji publicznej dla osób niesłyszących.