Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rzecznik Praw Obywatelskich przystąpił do postępowania Trybunału Konstytucyjnego ze skargi konstytucyjnej  (sygn. akt SK 47/25) w sprawie uprawnienia do świadczenia pielęgnacyjnego
• Skarga dotyczy przepisu stanowiącego, że jedyną przesłanką przyznania tego świadczenia jest legitymowanie się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności przez osoby spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki 

Skarga dotyczy zgodności art. 17 ust. 1a pkt 2 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2023 r. w zakresie, w jakim „uniemożliwia osobom wskazanym w art. 17 ust. 1 pkt 4 (...), innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu niepodejmowania lub rezygnowania z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji w sytuacjach, gdy istnieją osoby zobowiązane w pierwszej kolejności do alimentacji osoby niepełnosprawnej, które nie legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, ale z przyczyn obiektywnych nie mogą sprawować realnie i efektywnie opieki nad osobą wymagającą wsparcia” - z art. 2 w związku z art. 32 ust. 1 w związku z art. 18 w związku z art. 71 ust. 1 zdanie 2 Konstytucji RP.

Marcin Wiącek wniósł o stwierdzenie przez TK, że:

• art. 17 ust. 1a pkt 2 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111), w brzmieniu obowiązującym do czasu jego uchylenia przez art. 43 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym, w zakresie, w jakim za jedyną przesłankę uprawniającą do świadczenia pielęgnacyjnego osoby wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 4 uznaje legitymowanie się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności przez osoby spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki - jest niezgodny z art. 69 i art. 71 ust. 1 zdanie drugie Konstytucji RP.

Uzasadnienie stanowiska RPO zostanie przedstawione w terminie do końca sierpnia 2025 r.

lll.7064.352.2025