Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Senacka komisja pracuje nad petycją w sprawie wprowadzenia całkowitego zakazu reklamy piwa
• Kwestia ta, którą zajmuje się także Rzecznik Praw Obywatelskich, wymaga interwencji ustawodawcy
• Wątpliwości budzi jednak odrębne rozpatrywanie wyłącznie zagadnienia reklamy alkoholu, skoro szersze zmiany zakłada przygotowany przez Ministerstwo Zdrowia projekt zmiany m.in. ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (nr UD 147) - podkreśla Marcin Wiącek 

RPO odpowiedział na prośbę przewodniczącego Komisji Petycji Roberta Mamątowa o stanowisko do petycji w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany art. 131 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi  celem wprowadzenia całkowitego zakazu reklamy piwa.

Petycja wniesiona przez Związek Zawodowy Lecznictwa Psychiatrycznego i Uzależnień zawiera postulat, aby wprowadzić całkowity zakaz reklamy piwa, tj. jedynego alkoholu, którego reklama, pod enumeratywnie określonymi warunkami, jest obecnie dozwolona. W ramach argumentów za taką koniecznością wnoszący petycję wskazują zły wpływ spożywania alkoholu na zdrowie psychiczne młodych osób. Podkreślają, że z badań przeprowadzonych w latach 2018-2019 przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, wynika, że u około 100 tys. młodych osób w związku ze spożywaniem alkoholu i korzystaniem z używek wystąpiły zaburzenia eksternalizacyjne. 

Autorzy petycji podnoszą także, że do promowania napojów alkoholowych wśród dzieci i młodzieży wykorzystuje się m.in. social media, e-maile, telefony komórkowe. Ich zdaniem niekorzystny wpływ na spożywanie alkoholu mają też reklamy napojów o zawartości alkoholu 0% w opakowaniach i z nazewnictwem tożsamym z napojami alkoholowymi. 

Powołują się też na wyniki analizy w sprawie sposobu oddziaływania reklam przemysłu piwnego i spirytusowego na młodzież. Wywołują one pozytywne emocje, w wyniku czego młodzież dąży do naśladowania reklamujących, spożywających alkohol. Z tych względów proponowany postulat powinien, zdaniem składających petycję, iść w parze z planowanym przez Ministerstwo Zdrowia, rozszerzaniem pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych od alkoholu wśród dzieci i młodzieży.

Zasygnalizowany w petycji problem działań na rzecz przeciwdziałania alkoholizmowi znajduje się w obszarze zainteresowania Biura RPO, zwłaszcza w kontekście wpływu spożywania alkoholu na życie i zdrowie ludzi, w tym dzieci i młodzieży. Sprawę reklamy alkoholu omawiano  także w działającej w Biurze Komisji Ekspertów ds. Zdrowia; zwracano uwagę na konieczność ograniczenia reklamy alkoholu, w szczególności w mediach społecznościowych. Kwestia ta z pewnością wymaga zatem interwencji ustawodawcy.

Wątpliwości budzi jednak odrębne rozpatrywanie wyłącznie zagadnienia reklamy alkoholu, skoro w aktualnym Projekcie ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowych ze środków publicznych, przygotowanym przez Ministerstwo Zdrowia (nr UD 147), proponowane są szersze zmiany dotyczące zarówno ochrony bezpieczeństwa konsumentów, w tym zwłaszcza dzieci i młodzieży, jak też promocji i reklamy alkoholu. Planowany termin przyjęcia ww. projektu przez Radę Ministrów określono na III kwartał 2025 r.

- Mając to na uwadze,  zasadne wydaje się, aby  stanowisko co do reklamy alkoholu Rzecznik Praw Obywatelskich, przedstawił na etapie opiniowania projektu Ministerstwa Zdrowia, jako przewidującego szersze zmiany w przeciwdziałaniu alkoholizmowi - napisał Marcin Wiącek do przewodniczącego Komisji Petycji Senatu RP Roberta Mamątowa. 

V.022.11.2025