Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rodzice dzieci, które już się usamodzielniły i nie mieszkają z rodzicami, skarżą się, że gminy odmawiają im prawa do zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
• Tymczasem intencją nadania art. 4 ust. 1 ustawy o Karcie Dużej Rodziny aktualnego brzmienia było umożliwienie osobom, które wychowały co najmniej trójkę dzieci, korzystania z takich uprawnień, wynikających z Karty, także po usamodzielnieniu się potomstwa
• Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich występuje w tej sprawie do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Do Rzecznika trafiają skargi związane ze stosowaniem przez gminy częściowego zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Art. 6k ust. 4 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach stanowi: "Rada gminy, w drodze uchwały, może zwolnić w całości lub w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują […] rodziny wielodzietne, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny".

Skargi pochodzą od rodziców co najmniej trójki dzieci, które usamodzielniły się i nie mieszkają już z rodzicami. Rodzicom tym - choć w świetle art. 4 ust. 1 ustawy z 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny nadal mają status członków rodziny wielodzietnej i uprawnienie do Karty Dużej Rodziny - gminy odmawiają prawa do zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami. Powodem jest literalne brzmienie art. 6k ust. 4 ustawy, które wiąże zwolnienie nie ze statusem członka rodziny wielodzietnej (legitymowaniem się Kartą Dużej Rodziny), ale z faktem zamieszkiwania na nieruchomości rodziny wielodzietnej w ujęciu ustawy o KDR.

RPO przypomina, że  intencją nadania art. 4 ust. 1 ustawy o KDR aktualnego brzmienia było umożliwienie osobom, które wychowały co najmniej trójkę dzieci, korzystania z uprawnień wynikających z posiadania Karty także po usamodzielnieniu się dzieci.

Dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego Biura RPO Piotr Mierzejewski prosi dyrektora Departamentu Polityki Rodzinnej MRPiPS Tomasza Pactwę o opinię co do zasadności modyfikacji art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w kontekście celów ustawy o KDR.

V.7204.48.2025