Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Pełnomocnik nieletniego wystąpił do Rzecznika Praw Obywatelskich o przyłączenie się do postępowania sądowego w sprawie zażalenia wniesionego na odmowę wykreślenia przez sąd rodzinny danych nieletniego z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. 

We wniosku wskazano, że w czasie wydawania postanowienia ani nieletni, ani jego rodzice nie mieli świadomości, że orzeczenie może skutkować wpisem do urzędowego rejestru danych nieletniego, jako osoby niebezpiecznej dla otoczenia. Informacja o takim skutku nie jest umieszczana w sentencji orzeczenia, następuje on z mocy prawa. Osoby, których wpis dotyczy, w szczególności sam nieletni, dowiadują się o tym dopiero z przesłanego im zawiadomienia o dokonaniu wpisu.

Rzecznik z przyczyn formalnych nie przyłączył się do postępowania zażaleniowego; poinformował wnioskodawcę o możliwości podjęcia działań w razie nieuwzględnienia zażalenia. 

Ponieważ zażalenia nie uwzględniono, Rzecznik przystąpił do postępowania. Złożył do sądu wniosek o przywrócenie terminu i uzupełnienie postanowienia poprzez orzeczenie o wyłączeniu zamieszczenia danych nieletniego w Rejestrze ze względu na to, że materiał dowodowy w sposób oczywisty wskazuje na spełnienie przesłanki z art. 9 ust. 3 in fine ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym -  zamieszczenie danych spowodowałoby dla nieletniego niewspółmiernie surowe skutki. 

RPO wskazał, że nieletni nie jest osobą zdemoralizowaną, a biegli psycholodzy stwierdzili, że jego rozwój psychoseksualny nie odbiega od normy, zaś ujawnione niewłaściwe zachowania o charakterze seksualnym miały charakter popędowy i nie towarzyszyła im odpowiednia refleksja oraz świadomość konsekwencji. Ponadto nieletni nie miał świadomości, że popełnia czyn karalny, a swoje zachowania traktował jako zabawę nastolatków. Rzecznik zwrócił też uwagę, że nieletni jako osoba z niepełnosprawnością ma bez wątpienia utrudniony start w dorosłe życie. Wpis do Rejestru, dostępny dla potencjalnych pracodawców, stanowi dodatkową przeszkodę w usamodzielnianiu się.

Sąd przychylił się do wniosku RPO i wyłączył zamieszczenie danych nieletniego w Rejestrze.

BPW.511.86.2024