Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Prowadząca audycję w publicznym Radiu Dla Ciebie miała nie pozwalać telefonującym słuchaczom mówić o Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych i jej nieprzestrzeganiu przez polskie władze 
• Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Stanisław Trociuk zwraca się o zbadanie sprawy do przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Macieja Świrskiego
• AKTUALIZACJA 9.04.2024: Prowadząca miała prawo do reakcji po wypowiedziach słuchaczy, które nie były związane z poruszaną tematyką oraz tych, które mogły obrażać zaproszonego gościa - odpisał przewodniczący KRRiT

Do RPO wpłynęła skarga 27 obywateli w związku z audycją Radia Dla Ciebie pt. „Jest sprawa” z 28 listopada 2023 r. Prowadząca miała nie pozwalać telefonującym do Radia mówić o Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych i jej nieprzestrzeganiu przez polskie władze publiczne.

Jak wskazano we wniosku, słuchaczy, którzy telefonowali, by powiedzieć o Konwencji i jej istocie, redaktorka miała zakrzykiwać, a następnie wyłączać z dyskusji. Wnioskodawcy wskazują, że utrudnianie upowszechniania wiedzy o Konwencji i jej celach stanowi przejaw cenzury w najwrażliwszych sprawach dotyczących dyskryminacji osób z niepełnosprawnością. 

Audycja została wyemitowana w Polskim Radiu, które jest zobowiązane w szczególny sposób do poszanowania wolności wypowiedzi zagwarantowanej w art. 54 ust. 1 Konstytucji RP. Wolność słowa, stanowiąca wartość konstytucyjną, może być realizowana w różny sposób, w tym przez prezentowanie własnych opinii w trakcie trwania audycji radiowej.

Zgodnie zaś z art. 1 ust. 1 pkt 1 i 3a ustawy z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, zadaniem radiofonii i telewizji jest dostarczanie informacji oraz upowszechnianie edukacji obywatelskiej.

ZRPO zwraca się do Przewodniczącego KRRiT o zbadanie  sprawy oraz o poinformowanie o wynikach przeprowadzonego postępowania.

Odpowiedź Macieja Świrskiego, przewodniczącego KRRRiT

W odpowiedzi na wystąpienia z 18 grudnia 2023 roku oraz 23 lutego 2024 roku (VIL564.632.2023.JK), dotyczące skarg zbiorowych obywateli odnoszących się do dwóch wydań audycji pt. „Jest sprawa” (emisja: Radio dla Ciebie, 28 listopada 2023 roku oraz 12 lutego 2024 roku) uprzejmie informuję, że zostało w tej sprawie przeprowadzone postępowanie wyjaśniające z wykorzystaniem materiałów przesłanych przez nadawcę.

Analiza ww. audycji pozwala przyjąć argumentację nadawcy zawartą w przekazanych stanowiskach, które przesyłam do wiadomości Pana Rzecznika.

Przeprowadzone postępowanie wykazało, że tematyka poruszana w ww. audycjach nie odnosiła się do wytycznych zawartych w Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, ani też nieprzestrzegania - jak twierdzą autorzy skarg - tych wytycznych przez polskie władze. Nie to było przedmiotem dyskusji w studiu.

W audycji z 28 listopada 2023 roku omawiane były kwestie poprawy bezpieczeństwa osób niewidomych i słabowidzących żyjących w Warszawie oraz możliwości wprowadzenia dodatkowych udogodnień dla tej grupy warszawiaków. Dwie osoby, które dodzwoniły się do studia w trakcie audycji, nie dostosowały się do formuły audycji i ignorując jej tematykę ogólnie nawiązały do wskazanej powyżej konwencji ONZ.

Z kolei w audycji z 12 lutego br. omawiano akcję Fundacji im. Stefana Batorego zatytułowaną „Masz głos”, dzięki której obywatele mogą otrzymać bezpłatne wparcie Fundacji przy komunikowaniu się z władzami samorządowymi w swoich miejscowościach w celu rozwiązywania lokalnych problemów. Jeden ze słuchaczy, który zadzwonił do audycji, zarzucił Fundacji, że poprzez brak odpowiedzi na jego korespondencję Fundacja lekceważy prawa osób niepełnosprawnych. Przedstawicielka Fundacji odpowiedziała słuchaczowi, podając przykłady pomyślnie przeprowadzonych akcji na rzecz osób niepełnosprawnych z różnych miejscowości w Polsce. 

W obu wskazanych powyżej audycjach prowadząca pozwoliła na wypowiedzi osób dzwoniących do studia i nie zakrzykiwała ich. Przy komentowaniu wypowiedzi niezwiązanych z przyjętą w audycji tematyką, po około dwóch, trzech minutach przerywała te wypowiedzi, a jej głos chociaż stanowczy, był spokojny.

Pragnę w tym miejscu podkreślić, że rolą dziennikarza prowadzącego daną audycję jest reagowanie na słowa gości, a także widzów i słuchaczy, poprzez odpowiednie moderowanie toczącej się dyskusji, a więc jednoczesne odnoszenie się do treści przekazywanych podczas jej trwania oraz czuwanie nad jej poziomem merytorycznym oraz etycznym. Dlatego też prowadząca red. Elżbieta Uzdańska, jako gospodyni obu wydań audycji, miała prawo do reakcji po wypowiedziach słuchaczy, które niezwiązane były z poruszaną tematyką oraz tych, które mogły obrażać zaproszonego gościa (audycja z 12 lutego br.).

W związku z powyższym, po przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym, nie było podstaw do podejmowania dodatkowych działań.

Uprzejmie proszę o przyjęcie powyższych informacji.

VII.564.632.2023