Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• PKN Orlen pod koniec 2022 r. utrzymywał ceny paliw, mimo spadających notowań ropy i umacniającego się złotego
• Niezbędne jest ustalenie, czy nie doszło do naruszenia standardów ochrony praw konsumenta
• Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwraca się do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasza Chróstnego
• AKTUALIZACJA: Na chwilę obecną postępowanie jest w toku. Trwa merytoryczna analiza zebranych do tej pory danych i materiałów, jak również podejmowane są kolejne czynności wyjaśniające - odpowiada Prezes UOKiK

Jak wynika z informacji medialnych, PKN Orlen pod koniec 2022 r. utrzymywał ceny paliw, mimo spadających notowań ropy i umacniającego się złotego. Taka praktyka mogła mieć miejsce również w przypadku innych podmiotów na rynku paliw.

Taki stan budzi zaniepokojenie obywateli kierujących swoje skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich, w związku z czym obowiązkiem RPO jest podjęcie działań dla wyjaśnienia tych wątpliwości.

Dlatego też niezbędne jest ustalenie, czy nie doszło do naruszenia standardów ochrony praw konsumenta. Należy zauważyć, że wyżej opisana praktyka mogła narazić również przedsiębiorców na dodatkowe koszty ponoszone w związku z działalnością.

RPO ma świadomość, że problem pozostaje w zainteresowaniu Prezesa UOKiK, który wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie cen rynkowych paliw i zwrócił się do największych podmiotów na rynku o informacje i dane będące podstawą do kształtowania cen paliw.

Rzecznik prosi o informacje o wynikach działań UOKiK w związku z ewentualnymi opisanymi praktykami.

Odpowiedź Tomasza Chróstnego, prezesa UOKiK

W odpowiedzi na pismo z dnia 9 marca 2023 r., V.7108.13.2023.MC informuję, że na podstawie art. 48 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r., poz. 275, ze zm., dalej: „u.o.k.k.”) prowadzone jest postępowanie wyjaśniające mające na celu wstępne ustalenie, czy w związku z działalnością przedsiębiorców w zakresie sprzedaży paliw płynnych mogło dojść do naruszenia u.o.k.k. lub Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej: „TFUE”), uzasadniającego wszczęcie postępowania antymonopolowego, w tym ustalenie, czy sprawa ma charakter antymonopolowy. Postępowanie zostało wszczęte z urzędu postanowieniem z dnia 4 stycznia 2023 r.

Przedmiotem czynności wyjaśniających podejmowanych w postępowaniu jest w szczególności wyjaśnienie tego, w jaki sposób PKN Orlen S.A. kształtował hurtowe ceny paliw silnikowych (benzyn i oleju napędowego) w drugiej połowie 2022 r. oraz czy okoliczności obniżki tych cen w dniu 30 grudnia 2022 r. mogą potencjalnie świadczyć o istnieniu praktyki ograniczającej konkurencję w postaci narzucania przez przedsiębiorcę posiadającego pozycję dominującą na rynku właściwym cen nieuczciwych, w tym cen nadmiernie wygórowanych, o której mowa w art. 9 ust. 2 pkt 1 u.o.k.k. i art. 102 ust. 1 lit. a) TFUE.

W ramach postępowania, Prezes UOKiK trzykrotnie zwracał się do PKN Orlen S.A. o przekazanie kolejnych informacji i danych dotyczących w szczególności: kształtowania hurtowych cen paliw w drugiej połowie 2022 r., sposobu ustalania tych cen (w tym stosowanych do tego indeksach oraz formułach cenowych), wolumenów sprzedanych paliw, cen stosowanych w innych państwach, w których koncern ten jest obecny, polityki cenowej i rabatowej wobec poszczególnych grup nabywców, wielkości zapasów, czy wielkości mocy przerobowych zakładów rafineryjnych. Na chwilę obecną oczekujemy na odpowiedź na trzecie wystąpienie z marca br.

Ponadto, UOKiK zwracał się do Aramco Fuels Poland, BP (oddział w Polsce) oraz do niezależnych importerów paliw funkcjonujących na rynku polskim o przekazanie m.in. danych sprzedażowych (wolumeny, ceny, polityki handlowe w zakresie ustalania cen). Na moment przekazania niniejszej informacji oczekujemy jeszcze na część odpowiedzi.

UOKiK skierował również dwa wystąpienia do sieci European Competition Network, w skład której wchodzą Komisja Europejska oraz organy ochrony konkurencji państw członkowskich UE z prośbą o przekazanie informacji, czy organy te zaobserwowały jakiekolwiek nieprawidłowości na własnych rynkach paliw w drugiej połowie ubiegłego roku oraz czy podejmowały w związku z tym działania na gruncie regulacji antymonopolowych. W zakresie drugiego wystąpienia, wciąż oczekujemy na spływ odpowiedzi.

Na chwilę obecną postępowanie jest w toku. Trwa merytoryczna analiza zebranych do tej pory danych i materiałów, jak również podejmowane są kolejne czynności wyjaśniające. Jakiekolwiek ustalenia co do tego, czy w sprawie niniejszej mogła mieć miejsce praktyka ograniczająca konkurencję w rozumieniu art. 9 u.o.k.k. i art. 102 TFUE będą mogły zostać poczynione dopiero po zgromadzeniu pełnego materiału dowodowego.

V.7108.13.2023