Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek - każdy z nas jest istotną częścią społeczeństwa, a prawa człowieka to też prawa osób z niepełnosprawnościami

Lipiec jest Miesiącem Dumy z Niepełnosprawności. Obchodzimy go na pamiątkę przyjęcia ustawy o Amerykanach z niepełnosprawnościami z 26 lipca 1990 roku. Zakazywała ona dyskryminacji osób ze względu na ich niepełnosprawność na rynku pracy, w transporcie publicznym czy w dostępie do usług państwowych i samorządowych. Miesiąc Dumy z Niepełnosprawności jest ważny przede wszystkim dla osób, które uznają niepełnosprawność za jedną ze swoich niezmiennych cech.

To czas, w którym społeczność osób z niepełnosprawnościami może wzmocnić swój głos i zostać usłyszana. Miesiąc Dumy ma być także impulsem do dyskusji o ich prawach. Wiele osób nadal czeka na systemowe usługi asystencji osobistej, edukację włączającą, możliwość głosowania w wyborach czy mieszkanie ze wsparciem. Nie możemy też zapominać o osobach wymagających intensywnego wsparcia, w tym całodobowego. Dlatego projektowane rozwiązania muszą uwzględniać różnorodność potrzeb osób z niepełnosprawnościami. 

Rolą Rzecznika Praw Obywatelskich jest wzmacnianie ich głosu i upominanie się o prawa tych, których głos jest mniej słyszalny. Naszym wspólnym celem jest dążenie do zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami niezależnego życia. Tak aby mogły brać udział we wszystkich aspektach życia społecznego na zasadzie równości z innymi osobami i były włączane we wszystkie procesy decyzyjne władz dotyczące ich praw.

Miesiąc Dumy z Niepełnosprawności to okazja by przypomnieć, że każdy z nas jest istotną częścią społeczeństwa, a prawa człowieka to też prawa osób z niepełnosprawnościami.

Pełnomocniczka RPO ds. osób z niepełnosprawnościami Monika Wiszyńska-Rakowska - monitorowanie wdrażania postanowień Konwencji jest obowiązkiem Rzecznika Praw Obywatelskich, ale również samych osób z niepełnosprawnościami

Najważniejszym aktem prawnym, w którym są zawarte prawa osób z niepełnosprawnościami jest Konwencja ONZ z 2012 r. To w niej potwierdzono powszechność, niepodzielność, współzależność i powiązanie ze sobą wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności oraz potrzebę zagwarantowania osobom z niepełnosprawnościami pełnego z nich korzystania, bez dyskryminacji. 

Wśród praw wyrażonych w Konwencji jest zakaz dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność, przeciwdziałanie i ochrona przed przemocą, swoboda wyboru miejsca zamieszkania czy zapewnienie dostępności przestrzeni publicznej. Wdrażanie wskazanych praw wymaga nie tylko zmian prawa, ale również postaw społecznych. Do tego potrzebna jest ścisła współpraca z osobami z niepełnosprawnościami, które nie powinny być postrzegane wyłącznie przez swoją niepełnosprawność.

W Polsce została również przyjęta Strategia na rzecz osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2030, która stanowi plan zapewnienia realizacji praw osób z niepełnosprawnościami. W tym miejscu warto podkreślić, że monitorowanie wdrażania postanowień Konwencji jest obowiązkiem Rzecznika Praw Obywatelskich, ale również samych osób z niepełnosprawnościami. 

Mówiąc wspólnym głosem możemy skuteczniej dążyć do zmian, dzięki którym prawa osób z niepełnosprawnościami będą w pełni respektowane.