Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rzecznik Praw Obywatelskich przyłączył się do skargi konstytucyjnej w sprawie uniemożliwienia wznawiania postępowania incydentalnego, zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu - mimo uznania przez Trybunał Konstytucyjny niekonstytucyjności przepisu, który był podstawą tego orzeczenia
• Marcin Wiącek wnosi o uznanie zaskarżonego art. 540 § 2 Kodeksu postępowania karnego za niezgodny z art. 190 ust. 4 Konstytucji RP w związku z jej art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 

TK wszczął postępowanie w sprawie skargi konstytucyjnej (sygn. akt SK 75/23).

Obywatel wniósł o stwierdzenie, że art. 540 § 2 k.p.k. w zakresie, w jakim uniemożliwia wznowienie postępowania incydentalnego - zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu - pomimo orzeczenia przez TK o niezgodności przepisu ustawy, na którego podstawie wydano to prawomocne orzeczenie, jest niezgodny z art. 190 ust. 4 Konstytucji RP, art. 32 ust. 1 w zw. z art. 190 ust. 4 Konstytucji RP, art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, art. 45 ust. 1 w zw. z art. 77 ust. 2 Konstytucji RP.

Skarżący wskazał, że ze art. 540 § 2 k.p.k. zamyka mu drogę sądową wznowienia postępowania. Jest zatem przyczyną utrzymania orzeczenia opartego na przepisie sprzecznym z Konstytucję, a skargę konstytucyjną pozbawia efektywności. Podważa to konstytucyjne prawo do procedury weryfikacyjnej w odniesieniu do orzeczenia, które zapadło na podstawie przepisu uznanego następnie za niezgodny z Konstytucją RP. 

Rzecznik zgłosił udział w tym postępowaniu. Wniósł o stwierdzenie, że: 

• art. 540 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) o treści: „Postępowanie wznawia się na korzyść strony, jeżeli Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucję, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie; wznowienie nie może nastąpić na niekorzyść oskarżonego”, w zakresie, w jakim nie stanowi podstawy do wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem wydanym w postępowaniu incydentalnym, którego podstawą był akt normatywny uznany następnie orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego za niezgodny z Konstytucję - jest niezgodny z art. 190 ust. 4 Konstytucji RP w związku z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 Konstytucji RP i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP.

Szczegóły argumentacji RPO w załączniku poniżej.

II.511.440.2023