Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawił Ministerstwu Sprawiedliwości uwagi do projektu nowelizacji ustawy o księgach wieczystych i hipotece (UD310), z prośbą o ich wykorzystanie podczas prac legislacyjnych

RPO co do zasady pozytywnie odnosi się do zaproponowanych zmian. Projekt wprowadza bowiem istotną zmianę w zakresie dostępu do elektronicznych ksiąg wieczystych, modyfikując tryb przeglądania ksiąg za pośrednictwem systemu teleinformatycznego po wykazaniu tożsamości. Tym samym odpowiada na rekomendacje RPO i Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w zakresie zwiększenia bezpieczeństwa danych w księgach wieczystych oraz masowego ich pobierania przez podmioty trzecie.

Zastępca RPO Stanisław Trociuk podkreśla jednak, że część kluczowych kwestii nie została ujęta bezpośrednio w projekcie, lecz jedynie zasygnalizowana w uzasadnieniu. Chodzi o pojęcie "innego uprawnionego organu", co może podlegać szerokiej interpretacji, niezgodnej z celem zmian. A było nim ograniczenie tego pojęcia do organów właściwych w sprawach dotyczących badania naruszeń ochrony danych osobowych bądź ścigania przestępstw wymierzonych w tę ochronę. To samo zastrzeżenie można odnieść do kategorii spraw, w których wskazane organy będą mogły wystąpić o udostępnienie informacji do MS. 

Ponadto dostęp do informacji o osobach wyszukujących daną księgę wieczystą został przewidziany jedynie dla organów, nie zaś dla osoby, której dane dotyczą. Zgodnie z art. 15 ust. 1 lit. c RODO osoba, której dane dotyczą, jest uprawniona do uzyskania od administratora potwierdzenia, czy przetwarzane są dane osobowe jej dotyczące, a jeżeli tak, jest uprawniona do uzyskania dostępu do nich oraz informacji o odbiorcach lub kategoriach odbiorców, którym dane osobowe zostały lub zostaną ujawnione.

W związku z tym w praktyce powstać może wątpliwość, czy właściciel nieruchomości - działając na podstawie RODO - będzie mógł uzyskać informację, kto przeglądał jego księgę wieczystą, czy też celem projektodawcy było wykluczenie takiej możliwości. Jeśli tak, to powinno było to znaleźć odzwierciedlenie w projektowanych przepisach - wskazuje ZRPO.

VII.501.164.2025