Biuletyn Informacji Publicznej RPO
Mapa krajowych struktur ochrony praw człowieka
Data:
Celem niniejszego sprawozdania jest przedstawienie mapy krajowych struktur ochrony praw człowieka w Polsce. Sprawozdanie prezentuje polskie struktury ochrony praw człowieka w szerokim ujęciu. Uwzględnia ono wszystkie organy i/lub jednostki parlamentarne i rządowe zajmujące się prawami podstawowymi, organy niezależne i inne organy o szerokich kompetencjach w zakresie praw podstawowych (krajową instytucję do spraw praw człowieka, organy do spraw równego traktowania, odpowiednie instytucje Rzeczników), a także inne podmioty właściwe dla wybranych praw podstawowych. W odniesieniu do każdego podmiotu sprawozdanie omawia jego zakres uprawnień, zdolności funkcjonalne i praktykę działania, a w dalszej części zawiera krótki analityczny przegląd jego roli w ogólnym systemie ochrony praw człowieka w Polsce.
Sprawozdanie ma następującą strukturę: pierwsza część stanowi wprowadzenie, określa zakres analizy, wyjaśnia przyjętą metodykę oraz wymienia analizowane instytucje. Druga część podzielona została na trzy rozdziały według trzech rodzajów prezentowanych instytucji. Każda z tych instytucji została opisana i oceniona. Trzecia część przedstawia ogólne wnioski dotyczące omówionych krajowych struktur ochrony praw człowieka w Polsce oraz analizuje ich potencjał określony w wyniku analizy.
Jednym z kluczowych wniosków z niniejszego sprawozdania jest wzrost liczby krajowych podmiotów zajmujących się ochroną praw człowieka w Polsce. W ostatnich latach utworzono szereg takich podmiotów zarówno w organach i/lub jednostkach parlamentarnych i rządowych, jak i wśród innych organów właściwych dla wybranych praw podstawowych. Może to być postrzegane jako zjawisko pozytywne w tym sensie, że powoduje decentralizację systemu ochrony praw człowieka, który dotychczas skoncentrowany był głównie na działaniach Rzecznika Praw Obywatelskich. Zjawisko to niesie jednak ze sobą również pewne zagrożenia, gdyż rosnąca liczba struktur zajmujących się prawami człowieka wymaga jasnego podziału zadań i kompetencji oraz koordynacji działań poszczególnych instytucji, co dotychczas miało miejsce stosunkowo rzadko.
