Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Wybrani 8 października 2015 r. przez Sejm do Trybunału Konstytucyjnego Andrzej Jakubecki i Krzysztof Ślebzak złożyli skargi przeciwko Polsce do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w związku z niemożnością objęcia swych urzędów 
• W świetle prawa osoba wybrana do TK na podstawie art. 194 ust. 1 Konstytucji RP staje się sędzią TK w rozumieniu konstytucyjnym w dniu wyboru
• Rzecznik Praw Obywatelskich pyta Ministra Spraw Zagranicznych, czy rząd podziela zarzuty skarg, a jeśli tak, to czy rozważa działania służące naprawieniu wobec skarżących skutków naruszenia art. 6 i art. 13 europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
• AKTULIZACJA 21.11.2024: MSZ przesłało pismo w tej sprawie Ministrowi Sprawiedliwości, który jest przewodniczącym Międzyresortowego Zespołu ds. przywracania praworządności oraz porządku konstytucyjnego (w załączniku)
• AKTUALIZACJA 12.12.2024: Ewentualne podjęcie działań we wskazanych sprawach przez Pełnomocnika MSZ ds. postępowań przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka możliwe będzie po ich oficjalnym zakomunikowaniu przez Trybunał rządowi polskiemu - głosi odpowiedź MSZ 

Podczas spotkania 5 listopada 2024 r. w Biurze RPO profesorowie Andrzej Jakubecki i Krzysztof Ślebzak poinformowali o złożeniu skarg do ETPC (skargi 22520/24 i 38940/23). Ich głównym zarzutem jest naruszenie prawa do sądu i prawa do skutecznego środka odwoławczego (art. 6 i art. 13 EKPC). Wiąże się to z brakiem możliwości sądowego domagania się złożenia ślubowania sędziowskiego w obecności Prezydenta RP i brakiem możliwości sądowego ustalenia istnienia stosunku służbowego sędziego TK. Skarżący podnoszą także brak środka prawnego, który pozwalałby na wyegzekwowanie od Prezydenta RP obowiązku odebrania ślubowania.

W świetle prawa osoba wybrana przez Sejm do TK na podstawie art. 194 ust. 1 Konstytucji RP staje się sędzią TK w rozumieniu konstytucyjnym w dniu wyboru. Ślubowanie jest zaś warunkiem objęcia urzędu i nawiązania sędziowskiego stosunku służbowego, a także upoważnia do udziału w czynnościach orzeczniczych.

Tym samym osoby wybrane do TK przez Sejm 8 października 2015 r. - Roman Hauser, Andrzej Jakubecki i Krzysztof Ślebzak - stały się w rozumieniu konstytucyjnym sędziami TK. Datę objęcia przez nich urzędu - 7 listopada 2015 r. - określały uchwały Sejmu o ich wyborze. Brak ślubowania przed Prezydentem RP uniemożliwił im objęcie w tym dniu urzędu sędziowskiego i korzystanie ze stosunku służbowego. Brak środka prawnego umożliwiającego żądanie sądowej ochrony prawa do objęcia urzędu i nawiązania stosunku służbowego może potwierdzać zasadność skarg sędziów Andrzeja Jakubeckiego i Krzysztofa Ślebzaka.

W świetle EKPC i ustalonej praktyki, państwo, przeciw któremu toczy się postępowanie, może - również na etapie poprzedzającym formalną notyfikację skargi - podjąć wobec skarżących działania służące naprawieniu skutków naruszenia Konwencji.

Dlatego Marcin Wiącek pyta ministra Radosława Sikorskiego, czy rząd podziela zarzuty skarg, a jeśli tak, to czy rozważane jest podjęcie działań służących naprawieniu wobec skarżących skutków naruszenia art. 6 i art. 13 EKPC.

Odpowiedź Henryki Mościckiej-Dendys, podsekretarz stanu w MSZ 

W odpowiedzi na pismo z dnia 13 listopada 2024 r. o sygn. VII.510.50.2024.JRO, w którym zwrócił Pan Rzecznik uwagę Ministra Spraw Zagranicznych na skargi złożone do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej pp. Andrzeja Jakubeckiego (skarga nr 22520/24) oraz Krzysztofa Ślebzaka (skarga nr 38940/23), wybranych do Trybunału Konstytucyjnego uchwałami Sejmu z dnia 8 października 2015 r., uprzejmie informuję skargi te nie zostały jeszcze zakomunikowane rządowi polskiemu.

Jednocześnie mając na uwadze, że skarżący podnoszą, że stali się w rozumieniu konstytucyjnym sędziami Trybunału Konstytucyjnego, zaś fakt nieodebrania ślubowania przez Prezydenta RP uniemożliwił im objęcie urzędu sędziowskiego i wykonywanie stosunku służbowego, i powołują się przy tym na naruszenie prawa do sądu i prawa do skutecznego środka odwoławczego, w związku z brakiem tak możliwości sądowego domagania się złożenia ślubowania sędziowskiego w obecności Prezydenta RP, jak i sądowego ustalenia istnienia stosunku służbowego sędziego TK, a także podnoszą brak środka prawnego, który pozwalałby na wyegzekwowanie od Prezydenta RP obowiązku odebrania ślubowania, informacja ta została przekazana odrębnym pismem do Przewodniczącego Międzyresortowego Zespołu do spraw przywracania praworządności oraz porządku konstytucyjnego (pismo MSZ znak: DPT.731.464.2024 / 2 z 21 listopada 2024 r.).

Mając powyższe na uwadze, uprzejmie informuję, że ewentualne podjęcie działań we wskazanych wyżej sprawach przez Pełnomocnika Ministra Spraw Zagranicznych do spraw postępowań przez Europejskim Trybunałem Praw Człowieka możliwe będzie po ich oficjalnym zakomunikowaniu przez Trybunał rządowi polskiemu.

VII.510.50.2024