Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Obywatel skarży się na ograniczenie dostępu do leczenia wskutek wadliwego działania systemu e-recept P1
• Jego zdaniem system nie tylko błędnie przelicza dawkowanie i dostępność leku, ale również nie zapewnia ciągłości farmakoterapii zgodnie z intencją lekarza oraz rzeczywistym zapotrzebowaniem pacjentów
• Dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego Biura Rzecznika Praw Obywatelskich Piotr Mierzejewski prosi o stanowisko dyrektor Centrum e-Zdrowia dr Małgorzatę Olszewską
• W przypadku e-recepty rocznej wystawionej na okres dawkowania powyżej 120 dni system wylicza i prezentuje w systemie aptecznym ilość leku do wydania. Takie działanie wynika z zapisów ustawy prawo farmaceutyczne - odpowiada Centrum e-Zdrowia

Obywatel wskazał, że 19 maja 2025 r. w aptece została częściowo zrealizowana recepta dla pacjentki obejmująca lek Zalasta w ilości 2 opakowań po 70 tabletek - zrealizowano wówczas jedno opakowanie (70 szt.).  Zgodnie z obecnym sposobem działania systemu P1 oraz interpretacją przepisów przez apteki, kolejna część recepty (drugie opakowanie) może zostać wydana dopiero po upływie 91 dni, tj. dopiero 18 sierpnia 2025 r. Tymczasem lek z opakowania zrealizowanego 19 maja 2025 r. fizycznie kończy się 28 lipca 2025 r., co zdaniem zainteresowanych oznacza ponad 20-dniową lukę w leczeniu. 

Zgodnie z art. 96a ust. 7aa ustawy Prawo farmaceutyczne w przypadku, gdy na recepcie przepisano ilość większą niż do 120-dniowego stosowania, kolejną ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego niezbędną do następnego 120-dniowego okresu stosowania pacjent może otrzymać po upływie 3/4 okresu, na który zrealizował receptę.

Dodatkowo apteka poinformowała zainteresowanych, że zgodnie z systemem może w chwili obecnej wydać jedynie jedno opakowanie po 28 tabletek, pozostawiając w dalszym ciągu do realizacji jedno opakowanie po 28 tabletek. Taki sposób realizacji nie odpowiada faktycznej ordynacji lekarskiej i nie zabezpiecza potrzeb pacjentki w zakresie terapii zgodnej z założonym dawkowaniem.

Wskazano, że brak możliwości terminowej realizacji pełnego leczenia na podstawie jednej recepty, mimo że została ona wystawiona prawidłowo i z odpowiednim terminem ważności, narusza prawo pacjenta do leczenia, dostępności świadczeń i bezpieczeństwa terapii.

Odpowiedź Justyny Pancerow, dyrektor Departamentu

W przypadku e-recepty rocznej wystawionej na okres dawkowania powyżej 120 dni System e-Zdrowie (P1) wylicza i prezentuje w systemie aptecznym ilość leku do wydania. Takie działanie wynika z zapisów ustawy prawo farmaceutyczne (PF), art. 96a, ust. 7ab.

Zgodnie z art. 96a, ust. 7a powyżej wskazanej ustawy, pacjent od dnia realizacji recepty może otrzymać maksymalnie ilość produktu leczniczego niezbędną do 120-dniowego okresu stosowania wyliczonego na podstawie określonego na recepcie sposobu dawkowania, a w przypadku produktu, wydawanego w opakowaniach, których wielkość uniemożliwia wydanie go w ilości niezbędnej do stosowania przez wyliczony okres, dopuszcza się wydanie go w ilości przekraczającej tę ilość, jednak nie więcej niż o jedno najmniejsze opakowanie.

Poniżej przedstawiamy przykładowe wyliczenia, jakie są wykonywane przez system. Jeżeli pacjent otrzymał e-receptę roczną na 2 opakowania leku X w opakowaniach po 70 tabl. z dawkowaniem 1x1 tabl., a w obrocie dostępne są opakowania leku X w wielkości 14, 28 i 70 tabl., to system uwzględniając przepisy, wyliczy iż na 120 dni kuracji pacjent może otrzymać jedno opakowanie 70 tabl. i 2 op. po 28 tabl. (lub 4 po 14 tabl.). Wówczas pacjent otrzyma łącznie 126 tabl., co zapewnia mu pełną kurację na 120 dni, a jednocześnie spełnia warunek przekroczenia ilości leku do wydania o nie więcej niż jedno najmniejsze opakowanie.

Jeżeli chodzi o kwestię wydania kolejnej ilości leku z drugiego już okresu kuracji, gdzie jako okres kuracji system przyjmuje 120 dni, to zgodnie z przepisami (art.96a, ust.7aa ustawy PF) wydanie możliwe jest po upływie 3/4 okresu, na który zrealizował receptę, czyli po upływie 90 dni, co oznacza de facto możliwość wydania leku w 91 dniu od dnia pierwszej realizacji recepty.

W przekazanym piśmie, nie ma szczegółowych informacji o wystawionej e-recepcie (brak pełnego numeru recepty, zapisu sposobu dawkowania, dawki leku, dat realizacji itd.) dlatego też powyżej przedstawiono ogólne zasady, według których system wykonuje wyliczenia oraz podano przykład najbardziej zbliżony dla leku Zalasta, do którego pacjent nawiązywał w swoim piśmie do Państwa.

Jeżeli powyżej przedstawione zasady nie wyjaśniają wystarczająco, dlaczego system zadziałał w taki, a nie inny sposób, prosimy, aby pacjent skontaktował się z Centrum e-Zdrowia bezpośrednio pod adresem: e-recepta@cez.gov.pl, przekazując opis sprawy.

V.7013.97.2025