Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Obywatel poskarżył się Rzecznikowi, że ma problem z postępowaniem przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, bo pisma trzeba tam kierować drogą elektroniczną, a papierowe – wyłącznie za pośrednictwem poczty.
• Nie można natomiast – tak jak w sądach powszechnych – złożyć pisma osobiście, w biurze podawczym albo do urny przed budynkiem sądu.
• Zdaniem skarżącego pandemiczna nowa organizacja pracy sądów administracyjnych narusza to jego prawo do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji).
• RPO zwraca się zatem do sędziego Marka Zirk-Sadowskiego, prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, bo to zarządzenie Prezesa NSA zmieniło tryb pracy sądów administracyjnych.
• AKTUALIZACJA: 20 maja biuro podawcze NSA wznowiło możliwość przyjęć korespondencji osobiście od interesantów - odpisał NSA

Pandemia zmieniła organizację pracy sądów. Obieg elektroniczny dokumentacji upowszechnił się złwaszcza w sądach administracyjnych. Ma to wiele pozytywnych skutków, ale są przypadki, kiedy ludzie na tym tracą. 

Rzecznik Praw Obywatelskich nie neguje potrzeby zmiany organizacji pracy w sądach administracyjnych w związku z pandemią koronawirusa. Rzecznik ma również na uwadze ułatwienia, jakie funkcjonują w sądownictwie administracyjnym, tj. szerokie wykorzystanie możliwości wnoszenia pism drogą elektroniczną oraz udostępnianie w tej formie akt sądowych. Jednakże ponieważ nie wszyscy obywatele mają dostęp do internetu, doręczenia papierowe można zorganizować  w bezpieczny sposób. Niezasadnym wydaje się ograniczenie tej formy jedynie do nadawania pism za pomocą operatora publicznego.

Odpowiedź NSA (aktualizacja 31 maja 2021 r.)

20 maja 2021 r. Prezes NSA wydał zarządzenie nr 21 w sprawie organizacji pracy Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz działań profilaktycznych służących przeciwdziałaniu potencjalnemu zagrożeniu zakażeniem wirusem SARSCoV-2. Przedstawiam je w załączeniu do niniejszego pisma.

Po wejściu w życie tego zarządzenia tj. 20 maja 2021 r., opisywany w piśmie Pana Rzecznika problem stał się nieaktualny, albowiem biuro podawcze NSA wznowiło możliwość przyjęć korespondencji osobiście od interesantów (§ 5 ust. 2).

Prezes NSA uprzejmie dziękuje za sygnalizowanie przez Rzecznika Praw Obywatelskich potrzeb zmian w niektórych aspektach organizacji pracy NSA, czyniących zadość oczekiwaniom społecznym oraz realizacji uprawnień procesowych związanych z prawem do rzetelnego procesu sądowego. Pragnę zaznaczyć, że są one każdorazowo rozważane przy podejmowaniu decyzji dotyczących organizacji pracy Sądu i konfrontowane - przy zastosowaniu zasady proporcjonalności - z interesem publicznym, jakim jest ochrona zdrowia publicznego związana z przeciwdziałaniem szerzenia się choroby zakaźnej. Pozostaje mieć nadzieję, że sytuacja epidemiczna w Polsce nie będzie zmuszać Prezesa NSA do zmian w działalności Sądu w sposób, który będzie ograniczał możliwość osobistego kontaktu interesantów z Sądem.

VII.510.18.2021