Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Pełne dane osobowe autora skargi konstytucyjnej dotyczącej jego  niepełnosprawności ujawniono w 2018 r. w wyroku Trybunału Konstytucyjnego w Dzienniku Ustaw
• Publikowanie danych autorów skarg trwa od lat, ale po wejściu w życie RODO konieczna może być nowelizacja ustawy o TK – wskazywał wtedy RPO
• A wszystkie takie dane powinny być w wyroku anonimizowane - tak jak w całym postępowaniu przed TK
• Dlatego teraz Rzecznik pozytywnie ocenia senacki projekt nowelizacji odpowiednich przepisów

Obywatel poskarżył się Rzecznikowi Praw Obywatelskich w 2018 r. na publikację swego niezanonimizowanego imienia i nazwiska w orzeczeniu TK w Dzienniku Ustaw. Wcześniej złożył on skargę konstytucyjną na przepisy przewidujące ujawnianie w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności symbolu jej przyczyny (do tej sprawy w TK przyłączył się RPO).

TK orzekł wówczas niekonstytucyjność odpowiedniego rozporządzenia ministra gospodarki. W wyroku TK opublikowano pełne dane osobowe skarżącego, dotyczące jego stanu zdrowia (choroby psychicznej). Naruszyło to jego prawo do prywatności i do ochrony danych osobowych

Od wielu lat imię i nazwisko osoby, która wszczęła postępowanie skargą konstytucyjną, jest podawane w Dzienniku Ustaw przy publikowaniu wyroku TK. RPO oceniał wtedy, że istotne znacznie ma jednak rozpoczęcie od 25 maja 2018 r stosowania w Unii Europejskiej przepisów RODO (ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych). A art. 9 ust. 1 RODO zakazuje przetwarzania danych dotyczących zdrowia. 

Rzecznik zwracał się wtedy w tej sprawie do dyrektora Biura Służby Prawnej Kancelarii TK oraz do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. TK powinien anonimizować takie wyroki przed publikacją w Dzienniku Ustaw - unzał prezes UODO. 

Na podstawie odpowiedzi RPO uznał, że najlepszym rozwiązaniem problemu byłaby interwencja legislacyjna.

Dlatego Rzecznik pozytywnie ocenia inicjatywą ustawodawczą, przygotowaną w tej sprawie przez Komisję Ustawodawczą Senatu (druk senacki nr 396). Celem projektu jest usunięcie uchybień w prawie, zasygnalizowanych przez TK w postanowieniu sygnalizacyjnym z 25 sierpnia 2020 r. (sygn. akt  S 2/20), a także usunięcie błędów lub niespójności językowych w ustawach – o ogłaszaniu aktów  normatywnych  oraz o organizacji i trybie postępowania przed TK.

Rzecznik wskazywał, że osoby, których konstytucyjne prawo do prywatności informacyjnej zostało naruszone, będą się obawiały szukać ochrony prawnej z powodu lęku przed ponownym ujawnieniem swoich danych. Senacka inicjatywa  znacząco niweluje takie ryzyko. Jednocześnie ujawnianie w Dzienniku Urzędowym danych osobowych skarżącego nie stanowi istotnej wartości z perspektywy ochrony prawa dostępu do informacji publicznej.

Anonimizację swoich orzeczeń wprowadził od 1 lipca 2018 r Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawach wszczynanych przez sądy krajowej pytaniami prejudycjalnymi. Wskazał, że w ten sposób „podąża za obserwowaną w państwach członkowskich tendencją wzmacniania ochrony danych osobowych w obliczu rosnącej liczby narzędzi wyszukiwania i rozpowszechniania informacji. Niedawne orzecznictwo TSUE odzwierciedla ponadto tę tendencję wraz ze wzrastającą liczbą wyroków wydawanych w tej dziedzinie”.

VII.520.54.2018