Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Fragment wstępu RPO Marcina Wiącka do raportu

Jako konstytucyjny organ ochrony wolności i praw człowieka i obywatela (art. 208 Konstytucji), pełniący również – na podstawie art. 18 ustawy o równym traktowaniu – funkcję niezależnego organu do spraw równego traktowania, Rzecznik podkreśla konieczność wyeliminowania dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny w życiu społecznym i gospodarczym, nie wyłączając współzawodnictwa sportowego, zwłaszcza jeśli dyskryminacja przybiera jedną ze swoich najpoważniejszych form, czyli postać molestowania czy molestowania seksualnego.

Jak wynika z informacji znajdujących się w dyspozycji RPO molestowanie i molestowanie seksualne w sporcie są jednymi z najbardziej jaskrawych przejawów dyskryminacji ze względu na płeć. Rozumiejąc specyfikę aktywności sportowej, konieczność wyzwo­lenia w zawodniku i zawodniczce odpowiedniego poziomu motywacji do rywalizacji, Rzecznik jednoznacznie negatywnie ocenia wszelkie przypadki naruszania godno­ści zawodniczki i zawodnika w relacjach z trenerami, współzawodnikami czy jaki­mikolwiek innymi osobami zaangażowanymi w proces szkolenia sportowego. 

W związku z powyższym oraz na podstawie ustawowych kompetencji odnoszących się do prowadzenia niezależnych badań dotyczących dyskryminacji, Rzecznik Praw Obywatelskich przeprowadził badanie negatywnych doświadczeń w sporcie wyczynowym. 

Celem badania była ocena skali i charakteru zjawiska molestowania i molestowania seksualnego wśród zawodniczek i zawodników sportu wyczynowego, uczestniczących we współzawodnictwie sportowym organizowanym przez polskie związki sportowe. Na potrzeby badania „sport wyczynowy” zdefiniowano jako formę aktywności sportowej, podejmowanej dobrowolnie w drodze rywalizacji dla uzyskania maksymalnych wyników sportowych. Badanie dotyczyło negatywnych sytuacji, których zawodniczki i zawodnicy mogli doświadczyć lub być ich świadkiem w czasie swojej kariery sportowej.

Przeprowadzone badanie, którego wyniki znajdują się w niniejszym raporcie, wypeł­nia istotną lukę badawczą. Istniejące nieliczne badania, np. „Sytuacja kobiet w polskim sporcie wyczynowym” zrealizowane na zlecenie Ministra Sportu, koncentrowały się na innych niż molestowanie i molestowanie seksualne aspektach nierówności płci w sporcie. 

Wyrażam nadzieję, że prezentowany raport – wraz z zawartymi w nim wynikami oraz rekomendacjami Rzecznika Praw Obywatelskich – przyczyni się do ożywienia dyskusji na temat przyczyn molestowania i molestowania seksualnego w środowisku sportowym, nade wszystko jednak do podjęcia działań na rzecz ich wyeliminowania poprzez ustanowienie odpowiednich rozwiązań prawnych i instytucjonalnych. Ich znaczenie dla zapo­biegania zjawisku przemocy i dyskryminacji oraz ich zwalczania podkreśliłem w stano­wiskach do projektowanych zmian w ustawie o sporcie.