Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W Biurze RPO odbyła się konferencja poświęcona omówieniu Raportu Rzecznika Praw Obywatelskich z działalności w Polsce Krajowego Mechanizmu Prewencji w 2014 roku. W spotkaniu wzięli udział m.in. Prezes Trybunału Konstytucyjnego prof. Andrzej Rzepliński, Prezes Najwyższej Izby Kontroli Krzysztof Kwiatkowski oraz przedstawiciele ministerstw, służb mundurowych, uczelni wyższych, samorządów zawodowych oraz organizacji pozarządowych.

W przemówieniu otwierającym konferencję prof. Irena Lipowicz wskazywała na najważniejsze kwestie dotyczące sytuacji osób pozbawionych wolności. Za jeden z kluczowych problemów uznała odbieranie dzieci nieletnim matkom przebywającym w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych. Odnosząc się do sytuacji w więzieniach, Rzecznik zauważyła, że wciąż znajdują się w nich osoby niepełnosprawne intelektualnie, które są szczególnie narażone na przemoc ze strony innych osadzonych. Prof. Lipowicz wskazywała również na problem dużego zaludnienia w zakładach karnych. Podkreślała, że szansą na zmianę w tym zakresie jest powszechniejsze wykorzystanie systemu dozoru elektronicznego.

W trakcie spotkania omówiono wyniki przeprowadzonych w 2014 r. kontroli oraz wnioski i rekomendacje Krajowego Mechanizmu Prewencji. Uczestnicy konferencji zauważyli, że wciąż nie rozwiązano problemów związanych z likwidacją izb wytrzeźwień. Dyskutowano również o prawach nieletnich umieszczonych w placówkach, gdzie bez podstawy prawnej są poddawani kontroli osobistej lub badaniom na obecność środków odurzających. Podczas konferencji zaprezentowano również wyniki kontroli KMP przeprowadzonych w szpitalach psychiatrycznych, domach pomocy społecznej i pomieszczeniach dla osób zatrzymanych.

Krajowy Mechanizm Prewencji jest niezależnym, krajowym organem wizytującym, który został ustanowiony na podstawie Protokołu fakultatywnego do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania. Od 2008 r. zadania KMP powierzono Rzecznikowi Praw Obywatelskich.

W 2014 roku przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji przeprowadzili niezapowiedziane wizytacje w 9 zakładach karnych, 11 aresztach śledczych, 1 oddziale zewnętrznym, 20 pomieszczeniach dla osób zatrzymanych jednostek organizacyjnych Policji, 6 pomieszczeniach dla osób zatrzymanych Straży Granicznej, 2 izbach zatrzymań Żandarmerii Wojskowej, 1 policyjnej izbie dziecka, 5 zakładach poprawczych, 2 schroniskach dla nieletnich, 10 izbach wytrzeźwień, 36 domach pomocy społecznej, 6 szpitalach psychiatrycznych oraz w 15 młodzieżowych ośrodkach wychowawczych.